Apgar voorspelt risico hersenverlamming

Een grote Noorse studie bevestigt de al langer bekende relatie tussen lage Apgar-scores en de aanwezigheid van cerebrale parese (cerebral palsy, CP). Bij een laag geboortegewicht is die relatie zwakker dan bij een normaal gewicht. Kari Kveim Lie c.s. beschrijven hun studie in BMJ.

CP komt in Nederland bij ongeveer 2 op de 1000 levendgeborenen voor. De aandoening wordt gekenmerkt door aanhoudende bewegings- of houdingsstoornissen, zoals spasticiteit of ataxie. Vroeger werd gedacht dat het syndroom vooral wordt veroorzaakt door zuurstofgebrek rond de geboorte, maar de correlatie tussen beide is zwak. Nu wordt gedacht dat de aandoening al prenataal begint. De precieze oorzaak is echter onbekend.

Lie c.s combineerden twee databases om na te gaan bij wie van de ruim een half miljoen Noren die tussen 1986 en 1995 zijn geboren en minimaal een jaar oud zijn geworden, CP is gediagnosticeerd. Uit analyse kwam zoals verwacht naar voren dat een lage Apgar-score sterk geassocieerd was met het ontwikkelen van CP. Maar liefst 10 tot 17 procent van de kinderen met een Apgar onder de 4 ontwikkelde een vorm van de aandoening. Ook een laag geboortegewicht was voorspellend voor CP.

Bij de kinderen met een laag geboortegewicht was de Apgar-score overigens van minder voorspellende waarde dan bij de baby’s met een goed gewicht. Bij baby’s met een Apgar-score lager dan 4 kwam hemiplegie 10 keer vaker voor, diplegie 22 keer vaker, en quadriplegie 137 maal zo vaak. Maar de onderzoekers noemen ook de andere kant van het verhaal: 90 procent van de kinderen met een Apgar onder de 4 ontwikkelen géén CP. En van de kinderen die CP kregen, had 80 procent een goede Apgar-score, van boven de 6.

De auteurs beschrijven vervolgens eerder onderzoek waaruit blijkt dat een lage Apgar-score weinig zegt over het wel of niet doorgemaakt hebben van perinatale asfyxie. Andere factoren dan zuurstofgebrek moeten dus bijdragen aan die score. Volgens hen kan een lage Apgar-score het beste worden gezien als een marker voor andere onderliggende oorzaken van CP. Verder onderzoek naar die oorzaken is volgens hen wel nodig.

In een begeleidend commentaar steekt Nigel Paneth de loftrompet over het scoringssysteem dat anesthesiologe Virginia Apgar in de jaren vijftig ontwierp om de toestand van de pasgeborene in te schatten. Want hoewel er steeds complexere en duurdere technologieën beschikbaar zijn, is dit makkelijk toepasbare klinische inschattingsmiddel nog steeds de beste manier om kinderen te identificeren die een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van encefalopathie.

Sophie Broersen

BMJ 2010; 341: c4990: Association of cerebral palsy with Apgar score in low and normal birthweight infants: population based cohort study

en c5175: Apgar score and risk of cerebral palsy 
(doi: 10.1136/bmj.c4990 en c5175)

Lees ook:

• Rubriek MediSein
• Meer nieuws