Antipsychotica verminderen terugval

Het gebruik van antipsychotica bij patiënten met schizofrenie vermindert het risico op terugval met 60 procent. Dat blijkt uit een meta-analyse van onderzoeken naar de medicijnen gepubliceerd op de website van The Lancet.

De laatste jaren zijn er twijfels ontstaan over de effectiviteit van behandelingen in de psychiatrie, waaronder over de verhouding tussen werkzaamheid en bijwerkingen bij gebruik van antipsychotica. Stefan Leucht en collega’s hebben daarom de onderzoeken naar antipsychotica nog eens kritisch bekeken en letten daarbij met name op de mate waarin zij terugval voorkomen.

Voor de meta-analyse werden 65 onderzoeken gebruikt waaraan in totaal 6493 patiënten deelnamen. Hieruit bleek dat er minder terugval was onder patiënten die met een antipsychoticum werden behandeld dan onder de patiënten die een placebo kregen, respectievelijk 27 vs. 64 procent. Verder werden de behandelde patiënten minder vaak opnieuw opgenomen (10 vs. 26%). Een aantal van de onderzoeken leverde aanwijzingen op dat het gebruik van antipsychotica ook het ontstaan van agressie vermindert en de kwaliteit van leven van patiënten verbetert. Wel werden meer bijwerkingen gezien bij antipsychoticagebruik, onder meer bewegingsstoornissen en gewichtstoename.

Een onderhoudsbehandeling met antipsychotica levert voordelen op voor schizofreniepatiënten, concluderen Leucht en collega’s. Zij benadrukken echter dat deze voordelen moeten worden afgewogen tegen de nadelen en dat toekomstige studies onder meer moeten nagaan wat de invloed is op de mortaliteit en morbiditeit bij langdurig gebruik.

Jim van Os en Oliver Howes merken in een commentaar op de studie op dat de bewijzen voor de effectiviteit van de middelen sterk lijken, maar dat sommige zaken, bijvoorbeeld de effecten op de verlaagde motivatie en cognitieve veranderingen, nog onvoldoende duidelijk zijn. Daardoor is het volgens hen nog niet mogelijk om een goede kosten-batenanalyse te maken voor het gebruik op de lange termijn.

Twan van Venrooij

The Lancet, Early Online Publication, 3 May 2012, doi:10.1016/S0140-6736(12)60406-1: Antipsychotic drugs for prevention of relapse

Lees ook:

• Dementen sterven door antipsychotica 
• Zwaardere kinderen door antipsychotica 
• Geen verschil oude en nieuwe antipsychotica