‘Antipsychotica ouderen niet te verdedigen’

Specialisten ouderengeneeskunde hebben een te positief beeld van antipsychoticagebruik door demente ouderen met gedragsproblemen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van specialist ouderengeneeskunde Bart Kleijer.

De artsen verwachten dat de helft van de patiënten op de middelen zal reageren, maar slechts een op de zes patiënten kreeg minder gedragsproblemen. Bijwerkingen zijn er wel. Kleijer ziet dat het risico op een beroerte de eerste week zelfs meer dan negen keer verhoogd is, maar ook dat het daarna zakt naar normaalwaarden.

De promovendus vond geen verband met het risico op trombose, longembolie of hartinfarct. Sterker nog – de kans op ziekenhuisopname met een acuut coronair syndroom was kleiner met antipsychotica. Maar het is te vroeg om van een cardioprotectief effect te spreken, want  het kan ook zo zijn dat demente verpleeghuisbewoners met een hartaanval niet worden ingestuurd, en zo niet in deze cijfers terecht komen, aldus Kleijer.

De variatie in antipsychoticagebruik blijkt groot. Deze loopt uiteen van 5 tot 52 procent, zonder dat de variatie in gedragsproblemen hier een verklaring voor geeft. Vooral grote instellingen in stedelijk gebied met een lage klanttevredenheid schreven de middelen veel voor.

Het op grote schaal voorschrijven van antipsychotica bij behandeling van gedragsproblemen bij demente ouderen is niet te verdedigen, concludeert Kleijer. Toch pleit hij niet voor een verbod, want in individuele gevallen kan het goed zijn en de extra morbiditeit en mortaliteit door antipsychotica is klein ten opzichte van de toch al hoge morbiditeit en mortaliteit onder geïnstitutionaliseerde patiënten met dementie. Kleijer promoveert op 19 oktober in Utrecht.

Heleen Croonen

Het proefschrift van Bart Kleijer: Balancing the benefits and risks of antipsychotics use in elderly patients

De verhoogde mortaliteit door antipsychotica bij deze groep patiënten was al bekend: Dementen sterven door antipsychotica

• Meer nieuws