‘Afschaffen kernwapens is preventie’

Peter Buijs: ‘In 2014 moest ik met pensioen, al had ik graag willen doorwerken bij TNO op het gebied van arbeid en gezondheid. Het bleek een blessing in disguise, want ik zit nu in een van de gelukkigste periodes uit mijn leven. Ik kan nu onvervaard gáán voor mijn missie. Dat geeft een immens gevoel van voldoening en zingeving.’ De kiem voor Buijs’ activisme lag in het gezin waarin hij opgroeide: ‘Mijn vader, een van de eerste revalidatieartsen, was trouw CHU-stemmer (CHU: een van de voorlopers van het CDA, red.), stond rechts in het politieke spectrum, maar kernwapens vond hij goddeloze wapens. Het is ook verbijsterend dat we als mensheid tolereren dat we ons verdedigen met een wapensysteem dat elk moment ons einde kan betekenen.

Geleende tijd

Bijna niemand beseft het, maar het is al vele keren bijna misgegaan. We leven letterlijk in geleende tijd! Alleen al vanwege onze eed van Hippocrates moeten artsen daarom hun stem verheffen. Dat deden wij als NVMP in 2015. Honderd kopstukken uit de zorg tekenden toen uit volle overtuiging ons “medisch appel”, met als kernboodschap: tegen de gruwelijke medisch-humanitaire gevolgen van een kernwapenoorlog bestaat maar één remedie: preventie, oftewel afschaffing van kernwapens. Dat maakte grote indruk op de Tweede Kamer en leidde er mede toe dat kernwapens weer op de politieke agenda zijn gekomen, ook in het huidige regeerakkoord waarin staat: “Dit kabinet zet zich actief in voor een kernwapenvrije wereld”.’

Idealist en realist

Zo’n drie dagen per week houdt Buijs zich nu onder meer bezig met ‘opiniestukken schrijven, manifestaties organiseren, lobbywerk, nationale en internationale contacten leggen en onderhouden met de politiek, het ministerie, experts, media en vooral ook met niet-medische groeperingen’.

Hoe houdt hij de moed erin nu het de verkeerde kant opgaat? De verhoudingen in de wereld verharden immers, nucleaire verdragen worden opgezegd, vooral door de VS. ‘Inderdaad’, beaamt Buijs, ‘maar dat is alleen maar motiverender. Als arts moet je zowel idealist als realist zijn en een therapeutische route inzetten. Nederland kan als NAVO-land bij uitstek een rol spelen in besprekingen rond het non-proliferatieverdrag, waarmee de aangesloten landen, waaronder de kernwapenstaten, zich verplichten tot nucleaire ontwapening. Daarop moeten we blijven hameren, ook omdat dan eindelijk die twintig Amerikaanse kernwapens in Volkel kunnen verdwijnen.’