Aantal leveringsproblemen medicijnen ruim verdubbeld

De leveringsproblemen van geneesmiddelen nemen toe. Afgelopen jaar was sprake van meer dan een verdubbeling van het aantal meldingen hiervan. Dat blijkt uit nieuwe gegevens van het Meldpunt Geneesmiddelentekorten en -defecten. Minister Bruno Bruins (VWS) noemt de stijging zorgelijk.

Het meldpunt, dat twee jaar geleden door het ministerie van VWS is opgezet om grip te krijgen op medicijntekorten, kreeg in 2018 1390 meldingen binnen over geneesmiddelen die tijdelijk niet of beperkt in de handel waren. In circa 80 procent van de meldingen zouden die leveringsproblemen tot een mogelijk tekort kunnen leiden, bij ongeveer 20 procent waren voldoende alternatieven voorhanden. De meldingen hadden betrekking op 1029 verschillende geneesmiddelen; voor sommige medicijnen werd meerdere keren per jaar een leveringsprobleem gemeld door bedrijven.

Volgens een rapportage van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), die het meldpunt coördineren, wordt de stijging deels verklaard door een betere bekendheid van het meldpunt. Maar de werkelijke leveringsproblemen nemen ook toe.

In ruim de helft van de gevallen hingen de problemen samen met productie- of vrijgiftevertragingen. Maar de reden die bedrijven het vaakst noemden was een toegenomen vraag, veroorzaakt door tekorten van een vergelijkbaar middel van een andere fabrikant. Plannings- en distributieproblemen speelden daarnaast een rol. Bedrijfseconomische problemen waren maar in een klein deel de reden.

Verder nam ook het aantal meldingen van geneesmiddelen die definitief uit de handel waren genomen toe, van 87 medicijnen in 2017 naar 316 medicijnen in 2018. Dat gebeurde in alle gevallen om bedrijfseconomische redenen.

Volgens minister Bruins ging het in minder dan 15 procent van de gemelde leveringsproblemen om preferente geneesmiddelen. In 40 procent van de gevallen betrof het een spécialité en bij 60 procent ging het om generieke geneesmiddelen. Die cijfers laten volgens Bruins zien dat ‘lage prijzen niet de enige oorzaak van geneesmiddelentekorten zijn’.

Voor bijna alle verwachte tekorten werd een oplossing gevonden, maar niet voor alle. Er was sprake van kritische tekorten van een zestal medicijnen, onder andere voor schildklierproblemen en parkinson. Het tekort aan anticonceptie was volgens IGJ en CBG niet kritisch, maar ‘kreeg wel veel media-aandacht’.

Afgelopen jaar maakte de IGJ 49 keer gebruik van haar nieuwe bevoegdheid om algemene toestemming te verlenen voor het uit het buitenland betrekken van geneesmiddelen die nog niet in Nederland zijn geregistreerd. Op die manier hoeven artsen niet voor iedere patiënt afzonderlijk toestemming aan de IGJ te vragen.