Zaai geen onrust

Deze zomer was-ie er ineens weer: de ‘verplicht in loondienst’-discussie. In aanloop naar de vorige verkiezingen in 2017 stond dit onderwerp al in het verkiezingsprogramma van een aantal politieke partijen, en vermoedelijk zal dat niet anders zijn in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in 2021. Waar het precies over gaat? Simpel: een aantal partijen vindt dat alle medisch specialisten verplicht in loondienst moeten gaan werken, omdat dit op termijn een besparing zou kunnen opleveren.

Laat ik vooropstellen dat ik er een groot voorstander van ben om te kijken hoe we kunnen besparen op zorgkosten en hoe de zorg efficiënter kan. Maar dit is in mijn ogen niet de manier. Voorstanders van de loondienstverplichting beredeneren dat vrijgevestigde medisch specialisten, doordat ze per behandeling betaald krijgen, worden gestimuleerd zoveel mogelijk te behandelen en dus de kosten opdrijven. Maar ze vergeten daarbij te vermelden dat de productieafspraken worden gemaakt tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars, waarbij al jaren een productieplafond geldt. In het Hoofdlijnenakkoord staat zelfs een nul procent groei-afspraak. Of je nou in dienstverband of in vrij beroep werkt: iedere specialist heeft daarmee te maken.

Houd rekening met waar iedereen zich het prettigst bij voelt

Het Centraal Planbureau (CPB) heeft becijferd dat je op termijn weliswaar kosten kan besparen, maar dat het in de eerste tien jaar vooral veel geld kost (zo’n 2 miljard euro) om deze ‘operatie’ uit te voeren. Los van die kosten haal je nogal wat overhoop en de grote vraag is: waarom zou je dat willen? Nederland heeft een van de beste zorgstelsels ter wereld. Iedere medisch specialist die ik ken, heeft gekozen voor dit vak omdat hij mensen wil beter maken of verder wil helpen. Zijn er echt mensen die denken dat ik anders zou gaan werken als ik de overstap naar vrij beroep zou maken? Dat ik een patiënt dan nog snel even doorverwijs voor een scan om mijn target te halen? Of dat ik, na een drukke week vol nachtdiensten, nog een avondje extra doorhaal met een spreekuur voor patiënten die ik eigenlijk niet zou hoeven zien?

Ik vind het nogal wat als je een beroepsgroep verplicht tot een bepaalde werkbetrekking en er geen rekening mee houdt waar iemand zichzelf het meest prettig bij voelt. Tegen de politiek zou ik dan ook willen zeggen: stop met onrust zaaien. En zorg dat wij ons kunnen richten op waar we goed in zijn: het leveren van kwalitatief hoogwaardige zorg. Daar hebben we onze handen op dit moment al volledig vol aan na de covid-19-piek en met misschien een tweede golf in het vooruitzicht. Uit onderzoek van de LAD blijkt dat de werkdruk hoog is. 28 procent van de artsen in dienstverband draaide tijdens de covid-19- piek meer diensten dan voorheen. Daarnaast werkte 29 procent meer uren dan het aantal uren in zijn arbeidscontract. Dat deden ze echt niet om bepaalde productieprikkels te halen, maar simpelweg omdat ze iedere patiënt zo goed mogelijk willen helpen. Geef artsen dus de ruimte!

Suzanne Booij, voorzitter LAD