Wie mogen geneesmiddelen voorschrijven?

Antwoord

Artsen, tandartsen en verloskundigen mogen recepten uitschrijven zolang zij in het BIG-register staan ingeschreven. Daarnaast hebben verpleegkundig specialisten (VS) en physician assistants (PA) een (tijdelijke) voorschrijfbevoegdheid. De wet biedt daarnaast de mogelijkheid om aan bepaalde verpleegkundigen een voorschrijfbevoegdheid toe te kennen.

Toelichting

Bepaalde geneesmiddelen zijn uitsluitend op recept verkrijgbaar; de zogenoemde UR-geneesmiddelen. In de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) is bepaald welke beroepsbeoefenaren bevoegd zijn om recepten voor UR-geneesmiddelen te schrijven. Van oudsher zijn dat drie beroepen: artsen, tandartsen en verloskundigen. Zij mogen binnen hun deskundigheidsgebied en voor zover zij bekwaam zijn voorschrijven.

In 2012 hebben verpleegkundig specialisten en physician assistants (voor vijf jaar) een voorschrijfbevoegdheid gekregen. De wet stelt een aantal voorwaarden aan die bevoegdheid. Zij mogen geneesmiddelen voorschrijven:

• binnen hun deskundigheidsgebied

• voor zover het om minder complexe, routinematige recepten gaat waarvan de risico’s te overzien zijn.

Bovendien moet volgens landelijk geldende richtlijnen, standaarden en daarvan afgeleide protocollen worden gehandeld. Welke UR-geneesmiddelen dit exact zijn is afhankelijk van de lokale situatie. Hierover moeten afspraken gemaakt worden (zie de publicatie ‘Handreiking implementatie taakherschikking’).

De wet biedt daarnaast de mogelijkheid om bepaalde groepen verpleegkundigen een voorschrijfbevoegdheid toe te kennen.

Van deze mogelijkheid is gebruikgemaakt voor:

• diabetesverpleegkundigen (vanaf 1 februari 2014)

• longverpleegkundigen (vanaf 1 februari 2014)

• oncologieverpleegkundigen (bevoegdheid volgt naar verwachting later)

Aan de voorschrijfbevoegdheid zijn voorwaarden verbonden. Een van de voorwaarden is dat een arts eerst een diagnose (diabetes, COPD) moet hebben gesteld. Bovendien moeten richtlijnen, standaarden en protocollen worden gevolgd. Het is daarnaast belangrijk om in de praktijk afspraken te maken over samenwerking tussen artsen en verpleegkundigen. Het gaat niet om een brede voorschrijfbevoegdheid, maar om een beperkt aantal geneesmiddelen. Diabetesverpleegkundigen mogen bloedglucose-regulerende geneesmiddelen voorschrijven, longverpleegkundigen bepaalde inhalatiemedicatie.

Andere beroepsbeoefenaren, zoals bijvoorbeeld doktersassistentes en praktijkondersteuners, mogen geen recepten schrijven. Ook niet in opdracht van een arts. Wel mogen zij zogenaamd voorwerk verrichten door het recept te schrijven waarna de arts het controleert en vervolgens autoriseert. Een dergelijke werkwijze wordt vaak gebruikt bij herhalingsrecepten. De werkwijze waarbij de arts vooraf blanco receptpapier ondertekent en de doktersassistente het recept vervolgens invult, wordt als onjuist beschouwd.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie in de KNMG-webdossiers ‘Taakherschikking’ en ‘Geneesmiddelen’ op de KNMG-website. Daar vindt u ook de ‘Handreiking Implementatie Taakherschikking’. Of kom naar het KNMG-symposium Arts en recht op 9 oktober a.s. in Utrecht. Dit symposium geeft informatie over actuele ontwikkelingen in het gezondheidsrecht, vertaald naar uw dagelijkse praktijk. In een reeks van korte presentaties komen de belangrijkste thema’s voorbij. Kijk voor meer informatie en inschrijven op de congres-agenda van knmg.nl.

Vraag? KNMG-Artseninfolijn

De KNMG-Artseninfolijn adviseert KNMG-leden gratis over gezondheidsrechtelijke en medisch-ethische vragen. Kijk op knmg.nl/faq voor veelgestelde vragen, bel 030 2823 322 of 
mail: artseninfolijn@fed.knmg.nl.