Waar kan ik terecht met vragen over een euthanasieverzoek of voor een consultatie?
Veelgestelde vragen aan de KNMG Artseninfolijn
1 reactie
Casus
Een patiënt van mij verzocht om euthanasie. Ik heb nog niet eerder een euthanasieverzoek gehad en wil hier graag zorgvuldig mee omgaan. Waar kan ik terecht met vragen over een euthanasieverzoek? En wie kan ik consulteren?
Advies
Bespreek uw dilemma, vragen of onzekerheden met een collega. Zo’n gesprek kan uw eigen inzichten aanscherpen en u helpen om uw mening te bepalen. Kies daar een rustig moment voor uit. Daarnaast kunt u voor informatie en consultatie ook terecht bij een SCEN-arts of bij het Expertisecentrum Euthanasie.
Toelichting
Als arts kunt u van een patiënt een concreet verzoek om euthanasie krijgen. De meeste artsen krijgen niet vaak zo’n verzoek. Daarom kunt u hier vragen over hebben, zoals: hoe is de procedure en welke criteria gelden er? Ook kan het zijn dat u persoonlijke vragen heeft, bijvoorbeeld of u wel wilt meewerken aan zo’n verzoek en waar voor u de grens ligt. Vaak kunt u uw vragen of dilemma’s bespreken met een collega. Maar u kunt hiervoor ook contact opnemen met een SCEN-arts. SCEN staat voor Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland. Op knmg.nl/scen vindt u een overzicht met telefoonnummers per regio.
Steun en advies
SCEN-artsen geven steun en consultatie aan collega-artsen die een euthanasieverzoek van een patiënt hebben gekregen. Het zijn huisartsen en medisch specialisten die speciaal zijn opgeleid om dit deskundig en onafhankelijk te doen. Een arts kan een SCEN-arts vragen om informatie en advies over euthanasie. Bijvoorbeeld over de juridische, ethische en communicatieve aspecten ervan, of over de medisch-technische uitvoering. Dit betreft meestal een eenmalig contact. Ook kan een arts een SCEN-arts inschakelen voor een consultatie.
Consultatie
Als u aan een euthanasieverzoek van een patiënt wilt voldoen, bent u wettelijk verplicht om een andere, onafhankelijke arts te consulteren. Hiervoor kunt u een SCEN-arts inschakelen. Voordat u dat doet, gaat u eerst met de patiënt in gesprek over het verzoek en de procedure. Vervolgens bekijkt u of aan de zorgvuldigheidseisen wordt voldaan. Besluit u op basis hiervan om aan het euthanasieverzoek te voldoen, dan schakelt u de SCEN-arts in. Besluit u om niet aan het verzoek te voldoen, dan bespreekt u dat uiteraard ook met de patiënt.
De SCEN-arts toetst of aan de zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet is voldaan. Hij voert daarvoor een gesprek met u, bestudeert de medische informatie en bezoekt de patiënt. Vervolgens geeft hij een oordeel aan u. Dit oordeel is niet bindend. Dat wil zeggen dat u, als uitvoerend arts, uw eigen professionele verantwoordelijkheid behoudt. Een SCEN-arts zal nooit de uitvoering van de euthanasie van u overnemen.
Nadat u het oordeel met de SCEN-arts heeft besproken, brengt u verslag uit aan de patiënt. U vertelt de patiënt wat de conclusie van de SCEN-arts was en welk besluit u op basis daarvan heeft genomen.
Onafhankelijke consulent
De arts die u consulteert (de consulent) moet onafhankelijk zijn ten opzichte van u en de patiënt. Dit betekent dat een praktijkgenoot, medelid van een maatschap of arts-assistent in principe niet in aanmerking komt om als formeel consulent op te treden. Dat geldt ook voor familieleden of artsen die op een andere manier een afhankelijkheidsrelatie met u hebben. Ook de schijn van afhankelijkheid moet worden vermeden. Daarom raden we aan om voor een onafhankelijke consultatie altijd een SCEN-arts te raadplegen.
Geen palliatief consult
SCEN-artsen kunnen deskundig zijn op het gebied van palliatieve zorg, maar verlenen geen palliatief consult. Daarvoor kunt u terecht bij de consultatieteams palliatieve zorg via palliaweb.nl/zorgpraktijk/consultatie.
Kijk voor meer informatie bij het dossier Euthanasie via knmg.nl/euthanasie. Hier vindt u onder andere richtlijnen, praktijkdilemma’s en meer informatie.
Vraag? KNMG Artseninfolijn
Bent u arts en lid van een van de federatiepartners van de KNMG, dan kunt u met vragen op medisch-ethisch en juridisch (gezondheidsrechtelijk) terrein kosteloos advies krijgen van de KNMG Artseninfolijn. Van maandag t/m vrijdag tussen 9.30 en 16.00 uur telefonisch bereikbaar via 088 440 4242.
Alle praktijkdilemma’s vindt u op knmg.nl/praktijkdilemma/.
H.P.P. Stigter
specialist ouderengeneeskunde
In de bijdrage ‘Waar kan ik terecht met vragen over een euthanasieverzoek’ ontbreekt belangrijke informatie voor artsen: de consulent euthanasie van Expertisecentrum Euthanasie.
Artsen die het euthanasieverzoek van hun patiënt zelf willen oppakken ...en hierbij behoefte hebben aan advies, steun of begeleiding kunnen bij ons terecht. Sinds de oprichting in 2012 heeft het expertisecentrum duizenden hulpvragen van vaak complexe euthanasieverzoeken in behandeling genomen. Hierdoor is veel kennis en ervaring opgebouwd. Deze expertise delen we graag met collega-artsen. Artsen kunnen bij ons terecht voor advies (telefonisch, per email of in persoon); hulp bij toetsing van de wettelijke zorgvuldigheidseisen; hulp bij aanvragen second opinion; hulp bij daadwerkelijke uitvoering; hulp bij dossier RTE en emotionele steun. De waardering is groot en het aantal consulten neemt toe. Vorig jaar begeleidden onze consulenten 309 artsen; halverwege 2021 al 386. Dat is goed nieuws, want euthanasie hoort in de eerste plaats thuis bij de eigen behandelaar, met wie de patiënt vaak al een jarenlange relatie heeft. Bij het expertisecentrum werken nu zestien consulenten (artsen en gespecialiseerde verpleegkundigen). We zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 0.800 uur tot 18.00 uur: 070 820 92 75. Dit telefoonnummer is uitsluitend voor zorgprofessionals.