Voorzitter KNMG: Reëel beeld zorg in laatste levensfase
Plaats een reactie
In de laatste levensfase dreigt de alles-moet-kunnen geneeskunde de geneeskunst te verdringen. Het is hoogste tijd voor een goed gesprek tussen arts en patiënt over wat de patiënt werkelijk wil in die fase.
Dezer dagen gaat een brede stuurgroep van de artsenfederatie KNMG van start rondom het thema ‘Passende zorg in de laatste levensfase’. Dit initiatief komt voort uit een conferentie vorig jaar waar de artsenfederatie de vraag aan de orde stelde of alles wat kan ook moet. De kwaliteit van leven in de laatste levensfase raakt dan vaak ondergesneeuwd door alle behandelingen die de patiënt en familie samen met de arts aangrijpen.
Als zo veel mogelijk is, waarom zouden we dan een discussie starten over passende zorg in de laatste levensfase, over de vraag of je soms niet de keuze moet maken om geen invasieve diagnostiek of curatieve behandeling te starten? Juist daarom. De alles-moet-kunnen geneeskunde dreigt de geneeskunst te verdringen.
Interessant is in dat opzicht het grote verschil tussen wat artsen qua behandelingen voor zichzelf aanvaardbaar vinden in de laatste levensfase en wat zij hun patiënten aanbieden. Bij kanker, bijvoorbeeld, blijkt uit Amerikaans onderzoek dat artsen als patiënt beduidend minder vaak kiezen voor chemotherapie en bestralingen dan niet-medici. Kennelijk kies je, als je goed weet hoe de balans ligt tussen reële kansen en het inboeten op kwaliteit van leven, eerder voor die kwaliteit van leven dan voor mogelijke levensverlenging tegen elke prijs.
Een aanwijzing dat ook patiënten anders kiezen als ze beschikken over reële informatie, zie ik in de inspanningen van de Arnhemse internist Frank Bosch rond de vraag of reanimatie bij zeer ernstig zieken nog wel wenselijk is. Door een open en tijdig gesprek met ernstig zieke (oudere) patiënten over reanimatie is het aantal opnames op de intensive care als gevolg van reanimatie binnen het ziekenhuis met 40 procent afgenomen. Geen heroïsche strijd met slangen en buizen, als er geen reëel perspectief meer is.
Die afweging maken met patiënten op basis van alle informatie, dat doorvragen naar wat de patiënt echt wil, dat is naar mijn mening echte geneeskunst van deze tijd. Hierbij past het motto ‘doe bij anderen zoals je zou willen dat bij jou wordt gedaan’. Artsen en zorginstellingen zijn vaak zoekend naar hoe het beter kan. De brochure Tijdig spreken over het levenseinde, die is gemaakt door KNMG en patiënten- en ouderenorganisaties, wordt niet voor niets veel opgevraagd. Het KNMG-project ‘Passende zorg in de laatste levensfase’ wil artsen en patiënten ondersteunen met verdere concrete producten die helpen de kwaliteit van leven centraal te stellen, boven kwantiteit van behandelingen. Dan maken we de grootste kans op het bieden van werkelijk passende zorg. Naast verantwoorde zorg, zou dat ook heel goed doelmatige zorg kunnen betekenen.
Rutger Jan van der Gaag, voorzitter KNMG
Twitter: @rjgaag
- Er zijn nog geen reacties
