Federatienieuws
Mirjam van ’t Veld
2 minuten leestijd
Federatienieuws

Vertrouwen is de basis voor gesprek over leefstijl

1 reactie

Zeker in de afgelopen jaren is de aandacht voor het beïnvloeden van leefstijl toegenomen, ook om de groeiende zorgvraag in te dammen. In diezelfde tijd kwamen meer preventieve interventies beschikbaar, zoals screening en vaccinaties. Preventie is nog nooit zoveel besproken; er zijn preventieakkoorden, deltaplannen en campagnes.

Voor de huisarts is preventie eigenlijk niets nieuws, het is immers altijd onderdeel van de huisartsenzorg geweest. Tijdig signaleren, voorkomen dat een klacht ernstiger of misschien zelfs chronisch wordt, het gesprek voeren over leefstijl. Huisartsen zijn in hun spreekkamer dagelijks bezig met preventie. Het maakt dan ook onderdeel uit van de kerntaken die de huisartsen gezamenlijk hebben vastgesteld in 2019.

Een patiënt nog zonder gediagnosticeerde ziekte, maar wel met de risicofactoren of symptomen die voorafgaan aan een ziekte. Dat noemen we geïndiceerde preventie, bijvoorbeeld cardiovasculair risicomanagement of het signaleren van leefstijlfactoren als roken of problematisch alcoholgebruik zonder dat een patiënt ziek is. Preventie kan ook zorg­gerelateerd zijn, gericht op patiënten met een ziekte of aandoening om te voorkomen dat hun aandoening leidt tot complicaties, beperkingen, een lage kwaliteit van leven of overlijden. Bijvoorbeeld behandeling van hart- en vaatziekten met medicatie, afvallen bij diabetes of het voorkomen van een terugval bij depressie.

Preventie is een van de kerntaken van de huisarts

Voor veel patiënten is de huisarts de enige zorgprofessional die lange tijd – of misschien wel een heel leven – meeloopt en de hele context van de patiënt kent. Uit herhaald onderzoek weten we dat het vertrouwen in de huisarts om die reden enorm hoog is. Dat vertrouwen is een belangrijke basis om leefstijl bespreekbaar te maken. Om een grote groep van hun patiënten te kunnen begeleiden en voor bijvoorbeeld ouderen, patiënten met psychische problemen, jongeren de rol van gids te kunnen vervullen, is zo’n gesprek cruciaal. En soms meerdere gesprekken, zeker als het om leefstijl­interventies gaat. Voldoende tijd om dit gesprek te voeren, is een belangrijke succesfactor. Meer tijd voor de patiënt vermindert het aantal verwijzingen drastisch, zo blijkt ook weer uit recent onderzoek van de Huisartsen Coöperatie Deventer e.o. waar ik een werkbezoek bracht.

Voor resultaten op het gebied van preventie, moet wel het hele systeem functioneren. Ook andere zorgsectoren en welzijn hebben daar hun rol in te spelen. Hoewel het overgrote deel van de patiënten die in de huisartsenpraktijk komt daar behandeld wordt, blijft verwijzen immers nodig. Daarom is het belangrijk dat er geen of kortere wachttijden zijn in bijvoorbeeld ggz en jeugdzorg en een duidelijk loket voor bijvoorbeeld welzijnsvragen bij de gemeente.

Er liggen dus zeker kansen op het gebied van preventie, waarbij ook de huisarts een belangrijke rol speelt. Met als randvoorwaarden voldoende tijd voor een vertrouwd gesprek in de spreekkamer, goede samenwerking met en toegankelijkheid van andere sectoren, kunnen huisartsen patiënten begeleiden en motiveren om eigen regie te nemen en hun leefstijl te veranderen. Alleen met een sluitend systeem waarin elke partner zijn geëigende rol speelt kunnen we het tij keren.

Federatienieuws LHV
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • D.G. Uyterlinden-van der Windt

    huisarts, Brielle

    Wat fijn om te lezen dat de voorzitter van de LHV aandacht vraagt voor het gesprek over leefstijl. Ik ben het helemaal met haar eens dat een basis van vertrouwen het gesprek over leefstijl op een positieve manier beïnvloedt. Voldoende tijd is een and...ere belangrijke factor.

    Leefstijl is een begrip dat veel gebruikt wordt en op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden.

    Wat is leefstijl? Voor veel mensen gaat leefstijl vooral over voeding en beweging. Het wordt vooral besproken in het kader van overgewicht en diabetes mellitus.

    Mijn ervaring als huisarts en leefstijlcoach is dat leefstijl veel meer is dan voeding en beweging. Ontspanning, slaap, zingeving en sociale contacten zijn net zo belangrijk.

    Bij alle chronische klachten speelt leefstijl in meer of mindere mate een rol. Door dit mee te nemen in het gesprek kan je patiënten veel beter helpen. Hier heb ik al hele mooie resultaten mee geboekt. Een patiënt met chronische rugklachten had veel minder last door te focussen op zingeving. Bij een patiënt met hoge bloeddruk konden zijn pillen gestaakt worden, nadat hij drie keer per week naar zijn volkstuin ging (‘op doktersrecept’).

    Gesprekken over hobby’s en focus op wat mensen wel kunnen (cirkel van invloed), geven een opening om aanpassingen te doen aan hun leefstijl. Met kleine stapjes kunnen uiteindelijk grote resultaten bereikt worden. Dit geeft gezondere patienten en meer werkplezier voor de dokter.

    Daphne Uyterlinden, huisarts in Brielle

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.