‘Veronderstelde toestemming’ van patiënt moet opgenomen worden bij inzagerecht nabestaanden

Op dit moment kan een arts via ‘veronderstelde toestemming’ van de patiënt inzage aan nabestaanden verlenen in het medische dossier van de overledene. Minister Bruins, dossierverantwoordelijke vanuit het ministerie van VWS, stelt nu voor om dit niet op te nemen in het gewijzigde wetsvoorstel Wgbo, de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst. De KNMG dringt er bij de Tweede Kamer op aan om ‘veronderstelde toestemming’ op te nemen in de voorliggende Wgbo.

Door het wetsvoorstel wordt de praktijk er niet eenduidiger op voor hulpverleners. Ook vreest de KNMG dat er onnodig veel juridische procedures volgen. Naast veronderstelde toestemming, pleit de KNMG ervoor dat het recht op privacy vanaf 12 jaar ook bij overlijden geldt en dat de inzagemogelijkheid voor de ex-mentor van wilsonbekwame patiënten na overlijden blijft.

Zelfbeschikking van patiënt

Het wetsvoorstel regelt dat nabestaanden inzage kunnen krijgen in het medisch dossier van een overledene als de patiënt voor het overlijden hiervoor toestemming heeft gegeven of als er sprake is van een incident. Als beide niet het geval zijn, rest voor een arts de afweging of nabestaanden een ‘zwaarwegend belang’ hebben bij inzage. In de praktijk blijkt het vaak lastig te bepalen of hiervan sprake is. Voor deze grond is vanuit de rechtspraak ook geen duidelijke lijn die hulpverleners in de praktijk kunnen volgen. De KNMG stelt daarom voor om ‘veronderstelde toestemming’ op te nemen in de wet, omdat dit veel beter aansluit bij de zelfbeschikking van een patiënt. Bij ‘zwaarwegend belang’ gaat het immers vooral om het belang van de nabestaanden zelf.

Als het kind overlijdt

Volgens de Wgbo mag een kind vanaf 12 jaar zelfstandig beslissen over het delen van zijn of haar medische gegevens. In het nieuwe wetsvoorstel verandert de situatie als het kind overlijdt. Ouders van een overleden kind tot 16 jaar krijgen automatisch recht op inzage in diens dossier, tenzij dit in strijd is met goed hulpverlenerschap of als een kind (12+) heeft vastgelegd dat hij dit niet wil. De KNMG vindt dat het recht van een kind op privacy na overlijden op dezelfde wijze moet worden toegepast als bij leven. Dat betekent een recht op privacy voor het kind en niet een automatisch recht op inzage. Het beroepsgeheim van artsen is immers ook na de dood van kracht.

Inzagerecht voor ex-mentor

Een patiënt die nooit wilsbekwaam is geweest, kan ook geen ‘toestemming bij leven’ hebben gegeven. Een nabestaande kan gedurende het leven van een wilsonbekwame patiënt diens vertegenwoordiger of mentor zijn geweest. In de geldende jurisprudentie is een inzagerecht aangenomen voor een ex-mentor na overlijden van een meerderjarige wilsonbekwame patiënt. De KNMG wil dan ook de garantie van de minister dat dit recht behouden blijft.

Bewaartermijn dossiers

Naast de veranderingen op het inzagerecht voor nabestaanden wordt onder andere voorgesteld de bewaartermijn voor medische dossiers te verlengen (van vijftien naar twintig jaar). De KNMG kan zich hierin vinden omdat eerder vernietigen van dossiers voor de patiëntenzorg nadelig kan zijn. De belangrijkste wijzigingen in de Wgbo vindt u in ons webdossier.

Inbreng KNMG in debat

De Tweede Kamer spreekt binnenkort over het wetsvoorstel met minister Bruins. De inbreng van de KNMG voor dit debat is terug te vinden in het position paper. De wijzigingsvoorstellen in de Wgbo zijn nog niet definitief. Het is daarom ook niet bekend wanneer de wijzigingen in werking zullen treden. We houden u op de hoogte van de ontwikkelingen en informeren u tijdig over mogelijke wijzigingen in Wgbo.

Het position paper vindt u via knmg.nl/wgbo.