Uit en amen - Voorzitter NVVG
2 reactiesHet moet niet veel gekker worden. Ik las in het Financieel Dagblad dat je tegenwoordig een cursus ‘verlieskunde’ kunt volgen?1 Jawel, om te leren rouwen om het verlies van je baan. Boos, gefrustreerd, verbitterd, opstandig en teleurgesteld: gooi het eruit! Is dit een nieuw gat in de markt? Meer een bodemloze put, denk ik. Je moet het lef maar hebben. Er gaat geen dag voorbij of de slechte arbeidsmarktpositie van 50-plussers wordt breed uitgemeten. Er gloort geen hoop, behalve dan bij een roedel onverbeterlijke wensdenkers in de politiek. Volgens het CBS is de kans op langdurige armoede het grootst tussen 55 en 65 jaar.2
In dit klimaat gaan we onverdroten door met het herkeuren van oudere arbeidsongeschikten in de WIA en de Wajong. Ook Wajongers van boven de 50 – dat vergeet iedereen gemakshalve – worden massaal gescreend. Ze zullen en moeten klaargestoomd voor een arbeidsmarkt om daar achteraan in de rij aan te sluiten. Snapt u het? Nou zult u zeggen: Faas, zeur niet zo. Inderdaad: verzekeringsartsen hebben werkelijk een prachtig vak. Wie kan er nou een uur of nog meer uittrekken voor zijn patiënt om zijn hele medische geschiedenis en arbeidsanamnese in kaart te brengen? Kom daar maar eens om. En ook het zorgvuldig en beargumenteerd formuleren van een visie op de arbeidsmogelijkheden is een mooie taak.
Maar verzekeringsarts zijn is meer dan dat. Zo is signaleren een sociaal geneeskundige taak, die op de achtergrond is geraakt. Ten onrechte. De versnippering in de sociale geneeskunde draagt er ook niet aan bij.3 Tsja, als je iets signaleert moet je soms ook in actie komen…
André Knottnerus had het 30 jaar geleden al door: ‘Men kan zich afvragen in hoeverre het anno 1985 nog zinvol en maatschappelijk rechtvaardig is om voor langdurige werkloosheid een minder goede sociale voorziening te hebben dan voor arbeidsongeschiktheid. Beide zijn immers vormen van gedwongen niet-kunnen-werken, en wellicht is het verschil in financiële waardering, gekoppeld aan een medische beoordeling, oorzaak van veel ongewenste medicalisering.’4 Hij zinspeelde op zoiets als een algemene uitkering voor werkverlies. In een toekomst met voortdurende structurele werkloosheid, meer en meer flexwerk en kortere dienstverbanden: ‘what is it you don’t get? Denk in godsnaam eens heel goed na over één uitkering voor werkverlies.5 Now is the time!
Over de boeg van de psyche stapelen zich inmiddels de claims op ‘niet-kunnen-werken’ door een scala van maatschappelijke problemen op. U kent ze intussen wel: keuzestress, overbelasting, burn-out, (mantel)zorgtaken, echtscheidings- en huisvestingsperikelen, schulden, rouw, trauma’s, onaangepastheid en criminaliteit. Langdurige werkloosheid past gewoon in deze rij.
Kortom: we doen veel, goed en boeiend werk maar er is ook heel wat humbug, waar we beter van kunnen worden verlost. I rest my case. Mijn cirkel is rond. Als u dit leest is mijn rol als voorzitter van de NVVG ten einde. Ik heb die rol met veel plezier gespeeld en dank allen die me daarbij hebben geholpen en gesteund. Mijn gewaardeerde en enthousiaste opvolger Rob Kok wens ik veel succes!
Jim Faas, voorzitter NVVG
Voetnoten
1. Financieel Dagblad, Rouwen om je baan, 21 januari 2016
2. CBS: Kans op langdurige armoede het grootst tussen 55 en 65 jaar. Persbericht, maandag 18 januari 2016.
3. Lode Wigersma. Sociale geneeskunde in woelig vaarwater, Medisch Contact, 24 november 2015
4. André Knottnerus (voorzitter van de WRR). ‘Het arbeidsongeschiktheidsprobleem in de huisartspraktijk’ in Huisarts en arbeidsongeschiktheid, Samson en Stafleu, 1985.
5. Financieel Dagblad. Ferdinand Grapperhaus, Alle werkenden alsnog gelijk, 9 februari 2016.
A.H.J.M. Sterk
AHJM Sterk, bedrijfsarts /verzekeringsarts ni, RIJSWIJK Nederland
Mooie woorden van collega Algra, die ik graag onderschrijf.
En verder:
Het behoort tot onze Nationale Folklore om voor elke situatie een aparte regeling of voorziening te maken. Vervolgens worden flatgebouwen vol beambten (en dokters) ingezet om d...e juiste toedeling tot de juiste regeling of voorziening te bepalen.
De caesuur 'medisch'/'niet-medisch' is altijd arbitrair en de grens wordt steeds verder opgerekt. Alles is op enig moment als 'medisch' te definiëren en er is een fikse inflatie van het ziektebegrip.
De dagelijkse praktijk wijst uit dat de toegang tot 'medische regelingen' een medicaliserend en maatschappelijk invaliderend proces is. De angst voor het verlies van een 'medische titel' voor de uitkering klopt de medicalisering verder op en houdt mensen gevangen in de regeling. Bovendien komt het andere partijen dan de patiënt in kwestie vaak goed uit het werkverlies 'medisch' te definiëren. Dan is het immers vooral een ' dokters-ding' en hoeven we er niets meer mee ("wordt eerst maar beter, dan praten we verder").
Ongeacht het type uitkering is de resultante bovendien dat het vrijwel altijd neerkomt op een uitkering van min of meer dezelfde hoogte. Dus, het nijvere werk van flatgebouwen vol beambten en dokters, die ijverig aan het toedelen zijn heeft als resultaat, ongeacht de aanleiding van het werkverlies, een uitkering van ongeveer dezelfde hoogte ( en vaak dezelfde duur).
We kunnen ons flink wat uitvoeringskosten , zorgkosten en onnodige maatschappelijke invaliditeit besparen als we de schijn van ' voor ieder probleem een maatwerkoplossing' zouden laten varen. Weg met de hokjes-folklore! Helemaal eens met Faas: één regeling voor werkverlies!
algra
zelfstandig bedrijfsarts - adviseur- blogger, rotterdam
Een grote smaakmaker met lef stopt ermee. Erg jammer.
Jim Faas, voorzitter van de NVVG zette de verzekeringsgeneeskunde - het aanpalende werkterrein van mijn eigen vakgebied - weer op de kaart.
Niet met meel in de mond, maar met gedurfde columns ...én heldere standpunten.
Faas haalde regelmatig de voorpagina's van de landelijke dagbladen en zelfs een paar keer het Acht Uur Journaal. Hetgeen geen sinecure is.
Naar aanleiding van columns als
* 'Mensen te snel ziek gemeld' - over de kern van het vak verzekeringsgeneeskunde,
* 'The F word' - over fraude meldingen,
* 'de Wajong is zinloos overheidsgeweld' en
* 'System Melt Down' over het sociale zekerheidsstelsel in zijn geheel.
Behendig kaartte hij ondergesneeuwde problemen aan uit een totaal niet sexy werkveld.
Sommige columns zijn echte briljantjes ! Gewoon even herlezen dus.
Elk Tweede Kamerlid van de Vaste kamer commissie van Sociale Zaken (SZW) wist maar al te goed wie die meneer Faas was én vooral wat hij vond. Dat bleek een paar maand geleden nog eens. Live te volgen op de tv. Kortom: Faas was een voorzitter met impact.
Terecht. Want hij was niet bang een uitgesproken - maar ook altijd goed onderbouwde - mening te hebben. En dat is behoorlijk lastig in de polder waar men liever aan window dressing doet.
Bedankt Jim - voor je lef en durf. Dat zouden er meer moeten doen, zal ik maar zeggen. Je hebt de sociale geneeskunde weer een stevige impuls gegeven. Dank daarvoor !
Dolf Algra
zelfstandig bedrijfsarts