Thema’s van de tijd

Als aankomend voorzitter van KAMG, de Koepel Artsen Maatschappij + Gezondheid, zit ik midden in mijn eerste honderd dagen. Die eerste honderd dagen hebben een nogal gemengde reputatie in de leiderschaps­literatuur.

Enerzijds krijgen politici drie maanden krediet van de pers. Het is een rustige tijd van observeren, ontmoeten en op je handen zitten. Aan de andere kant: 70 procent van de managers schijnt te denken dat successen uit de ­eerste ­periode bepalend zijn. Na afloop van de drie maanden verwacht de pers van de politicus een stevige visie, een krachtig plan en liefst de eerste resultaten. Die dubbelheid van rust én druk voel ik zelf ook.

Het is heerlijk dat iedereen vriendelijk is. Alles loopt eigenlijk al goed: de wetenschappelijke verenigingen in de koepel halen hun doelen, het bureau loopt als een geoliede machine. Mijn voorganger Elise Buiting heeft zes jaar geweldig gebouwd. KAMG kreeg onder haar voorzitterschap slagkracht. KAMG kreeg ook ogenschijnlijk vanzelfsprekende zaken als een website en een identiteit op social media: een gigantische klus met de beperkte middelen van toen. Buiting ontwikkelde een doorleefde visie op de professionele identiteit van de (profiel)arts M+G. Ze streed voor een brede versterking van de volksgezondheid, gericht op bestaanszekerheid en bescherming van mensen in kwetsbare posities. Er is veel bereikt. Ik ben een bevoorrechte voorzitter die landt in een gespreid bed. En tegelijkertijd voel ik een enorme urgentie.

Wat goed is voor de gezondheid van mensen, is goed voor de gezondheid van de planeet

Als (profiel)artsen M+G staan we aan de lat voor de essentiële thema’s van deze tijd, zoals sociaaleconomische gezondheids­verschillen, de dreiging van infectieziekten, preventie van leefstijlgerelateerde chronische ziekten en mentale veerkracht van de jeugd. Ongeslagen bovenaan staat planetary health. Klimaatverandering en ecologische disruptie bedreigen de gezondheid van onze planeet, en daarmee de gezondheid van mensen. De andere thema’s zijn eenvoudig te verbinden met planetary health. Gezondheidsverschillen? Tijdens Nederlandse hittegolven wordt het in wijken zonder bomen al gauw zeven graden warmer dan in een groenere omgeving. Wereldwijd betalen eveneens de mensen in de armste gebieden de hoogste prijs voor klimaatverandering. Dreiging van infectieziekten? Die neemt toe met de opwarming van de planeet, waarbij infectieziekten als malaria in een steeds groter gebied voorkomen. Leefstijlgerelateerde chronische ziekten? Als we zorg voorkómen door preventie, voorkomen we ook de invloed van deze zorg op klimaat en milieu. Verder zien we bij preventie vaak: wat goed is voor de gezondheid van mensen, is goed voor de gezondheid van de planeet. Dat geldt voor actief vervoer zoals lopen en fietsen, en voor een dieet met meer plantaardig eiwit. Tabakspreventie heeft niet alleen een gigantische invloed op de ziektelast in Nederland, maar ook op milieu en klimaat: de teelt vervuilt, de niet-afbreekbare peuken vergiftigen het leefmilieu, behandeling van COPD met dosisaerosolen doet veel broeikasgassen vrijkomen. Ten slotte, mentale veerkracht van de jeugd? Die zou gebaat zijn bij minder klimaatstress en méér positieve, toekomstgerichte actie.

Gelukkig delen veel van mijn collega’s, (profiel)artsen M+G en aiossen, dit gevoel van urgentie. In de praktijk van alledag zetten we ons in voor de maatschappij, waarbij ieders gezondheid meetelt, met volks­gezondheid als uitgangspunt. Door een stem te geven aan de jeugd, door op te komen voor de belangen van kinderen en hun ouders. Door orgaan- en bloed­donatie veilig te regelen. Door onze leefomgeving en leefmilieu te bewaken. Door veiligheid binnen gezinnen te waarborgen. Door gezondheid te bevorderen. Door infectieziekten te bestrijden. Door de uitvoering van wet- een regelgeving rechtvaardig en juist te laten verlopen. Ik vind het eervol om vanaf 1 januari 2023 als voorzitter KAMG (profiel)artsen M+G te mogen ondersteunen in dit belangrijke werk. Werk aan de essentiële thema’s van deze tijd.