Steun Openbaar Ministerie voor Draaiboek Triage

Hoewel alle inspanningen erop zijn gericht om te voorkomen dat de Intensive Care (ic) overbelast raakt, bestaat er de komende maanden nog steeds een serieuze kans dat ziekenhuizen het Draaiboek Triage op basis van niet-medische overwegingen van de KNMG en de Federatie Medisch Specialisten moeten gaan inzetten (Fase 3). Artsen kunnen dan niet meer iedereen die dat nodig heeft ic-zorg geven en moeten dan in multidisciplinaire triageteams volgens dit draaiboek keuzes maken.

De impact van een overbelasting van de ic’s op patiënten en naasten zal zeer groot zijn. Ook voor artsen is die situatie zeer belastend. In de crisissituatie van fase 3 moeten zij moeilijke besluiten nemen, waarbij ze geen ruimte hebben voor gemotiveerd afwijken. Het draaiboek zorgt ervoor dat deze beslissingen helder, uniform, uitlegbaar en transparant zijn.

Deze uitzonderlijke manier van werken roept de vraag op wat er gebeurt als een patiënt of naaste naar aanleiding van een triagebeslissing besluit om aangifte te doen. Hoewel zo’n aangifte vanuit het persoonlijke perspectief van de patiënt goed begrijpelijk en invoelbaar kan zijn, legt een mogelijke kans op strafrechtelijke vervolging veel extra druk op de leden van de teams die de toch al zo zware taak van triageren in fase 3 moeten uitvoeren.

Handelen volgens het draaiboek is ‘goede zorg’

Vanuit het belang van helderheid en duidelijkheid in deze crisissituatie heeft het Openbaar Ministerie (OM) besloten zich op voorhand over de vraag uit te laten. Het OM heeft de KNMG en de Inspectie Gezondheid­zorg en Jeugd (IGJ) onlangs per brief geïnformeerd hoe het OM in die situatie zal handelen.

In de brief geeft het OM aan dat wanneer fase 3 c is ingetreden, handelen volgens het draaiboek in principe niet zal leiden tot strafrechtelijke stappen zoals strafrechtelijk onderzoek en/of -vervolging. Dit is alleen anders als blijkt dat er geen sprake meer was van een noodtoestand (omdat fase 3 c niet is ingetreden of is afgelopen) of dat blijkt dat de patiënt (buiten de ic) niet de best passende zorg heeft gekregen in de gegeven omstandigheden.

De KNMG stelt het zeer op prijs dat het OM artsen en andere zorgverleners deze duidelijkheid verschaft. Voor hen is het immers belangrijk te weten dat ze bij het toepassen van het draaiboek zowel vanuit de IGJ als vanuit het OM gesteund worden. Ze mogen er dus op vertrouwen dat als zij handelen volgens dit draaiboek, hun handelen wordt beschouwd als ‘goede zorg’ zoals zij die behoren te geven. De IGJ stelt uitdrukkelijk dat het draaiboek geldt als invulling van de norm voor goede zorg.

In de brief adviseert het OM artsen en zorginstellingen ook om altijd aangifte te doen als een patiënt of diens naaste(n) zich dreigend of agressief gedraagt naar een betrokken zorgverlener als een beslissing op basis van het draaiboek voor hen ongunstig uitpakt. Het OM geeft aan dat de politie en het OM in die situatie doortastend zullen optreden.