Specialist ouderengeneeskunde vervolgd voor euthanasie bij vrouw met gevorderde dementie

Een specialist ouderengeneeskunde die in april 2016 euthanasie verleende bij een 74-jarige vrouw met gevorderde dementie, wordt strafrechtelijk vervolgd. Dit heeft het Openbaar Ministerie (OM) op 9 november bekendgemaakt. KNMG-voorzitter Héman: ‘Voor de betrokken arts is dit een zware last. Ook kan dit natuurlijk veel teweegbrengen bij de nabestaanden van de patiënte. Tegelijkertijd is de mogelijkheid van een strafrechtelijke vervolging een onvermijdelijk sluitstuk van de euthanasiewet.’

De Regionale Toetsingscommissie Euthanasie (RTE) concludeerde begin 2017 dat de arts in deze zaak niet zorgvuldig heeft gehandeld. Volgens de RTE had de vrouw enkele jaren voor haar opname in het verzorgingshuis een wilsverklaring opgesteld, maar was die onduidelijk en tegenstrijdig. Ook heeft de arts volgens de RTE een grens overschreden bij de uitvoering van de euthanasie.

Twee rechtsvragen

De RTE stuurt een oordeel ‘onzorgvuldig’ door naar zowel de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd als het OM. Na strafrechtelijk onderzoek heeft het OM nu besloten om daadwerkelijk te gaan vervolgen. Volgens het OM spelen er in deze zaak twee rechtsvragen over de levensbeëindiging van een patiënt met dementie. Allereerst de vraag of de arts mocht vertrouwen op de wilsverklaring van de vrouw. Ten tweede had de arts bij de vrouw moeten nagaan of zij nog steeds een doodswens had door dit met haar te bespreken. Ook in een situatie van gevorderde dementie moet de arts het euthanasieverzoek verifiëren, aldus het OM.

KNMG-voorzitter Héman: ‘Het is nog nooit eerder voorgekomen dat een arts onder de huidige euthanasiewet wordt vervolgd. Voor de betreffende arts is dit natuurlijk enorm belastend. Ik heb respect voor de openheid die deze arts heeft betracht en de wijze waarop zij zich toetsbaar heeft opgesteld. Tegelijkertijd is het strafrecht altijd het mogelijke sluitstuk van een melding van euthanasie. Euthanasie bij gevorderde dementie is in de samenleving, maar ook onder artsen, zeer omstreden en onderwerp van uitgebreid debat.’

Wanneer de zaak door de rechtbank wordt behandeld, is nog niet bekend. Zolang de zaak onder de rechter ligt, gaat de KNMG verder niet inhoudelijk op de zaak in.

De arts had bij de vrouw moeten nagaan of zij nog steeds een doodswens had

Berisping door tuchtcollege

In juli 2018 deed het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg uitspraak in de zaak tegen deze arts naar aanleiding van een klacht van de IGJ. Aan de arts is een berisping opgelegd. Zij is in hoger beroep gegaan tegen deze uitspraak.

Andere strafrechtelijke onderzoeken naar euthanasie

Momenteel lopen nog twee andere strafrechtelijke onderzoeken naar meldingen van euthanasie die door de RTE als onzorgvuldig zijn beoordeeld. Het OM verwacht binnen enkele weken over deze zaken uitsluitsel te geven.

KNMG-project euthanasie bij dementie

De KNMG wil artsen meer houvast kunnen bieden bij hun besluitvorming in deze complexe materie. Daarom zijn de KNMG en haar federatiepartners begonnen om een visie te ontwikkelen op euthanasie in de verschillende fases van dementie.

knmg.nl/euthanasie