Regie

Stel, u hebt een nieuwe heup gekregen en de chirurg heeft met een mooie ritssluiting de wond gedicht. Voor de wondcontrole en de hechtingen wil de chirurg u een afspraak meegeven. Maar hij mag de afspraak niet maken. Hij mag slechts het advies geven op het goede moment terug te komen.

U gaat zelf bekijken of, en wanneer u het nodig vindt om terug te komen. Want uw vraag is leidend. U bent verantwoordelijk voor uw eigen gezondheid en herstel dus u voert de regie. Een vreemd scenario?

Het is wat veel bedrijfsartsen meemaken. Zij werken voor werkgevers die gekozen hebben voor het zogenaamde ‘eigen regie’-model voor verzuim en re-integratie. Daarin voert de organisatie ‘de volledige regie over het verzuim­proces’. Dit model is rond de eeuwwisseling in zwang geraakt als logische reactie op het sterk aanbodgestuurde model dat daarvóór gold. Toen was ziekteverzuim vooral het probleem van de arbodienst of de bedrijfsarts. Door toe­genomen kostenaansprakelijkheid (loondoor­betalingsplicht) van de werkgever werd deze meer en meer eigenaar. Een gewenste ontwikkeling, bedoeld als prikkel voor goed werk­geverschap en aandacht voor preventie. Maar wel met bijwerkingen, zoals veel nadruk op regie.

Het eigen-regiemodel is eigenlijk een open deur

Het eigen-regiemodel is eigenlijk een open deur, want werkgever en werknemer zijn volgens de wet samen verantwoordelijk voor de afspraken rond verzuim en re-integratie.¹ Beiden hebben daarin recht en plichten, onder meer op het vlak van het inwinnen van deskundig advies en begeleiding. Doel van de wet is dat de werkgever regie voert op het uitvoeren van re-integratieactiviteiten, zoals contact houden met de zieke werknemer, tijdelijk aanpassen van werkzaamheden of zoeken van passend werk. Die activiteiten moeten gebaseerd zijn op begeleidings- en adviesactiviteiten. Daarvoor is de bedrijfsarts medisch verantwoordelijk, om reden van deskundigheid en privacy.² In het eigen-regiemodel wordt de bedrijfsarts vraaggestuurd ingezet, vaak in letterlijke zin: de regievoerder bepaalt waarover de bedrijfsarts zich uitspreekt, of er een vervolgconsult gepland wordt en wanneer. Best lastig als je beroepsgroep evidencebased professionele richtlijnen publiceert die vermelden: ‘Neem een initiërende rol direct vanaf de diagnose. Onderhoud regelmatig contact met de werkende ook als er nog geen benutbare mogelijkheden zijn.’³ Onze richtlijnen stellen goed medisch handelen centraal met een wetenschappelijke basis, gericht op bescherming en bevordering van gezondheid en functioneren van werkenden. Dat is onze deskundigheid en verantwoordelijkheid. Er gaat iets mis als een werkgever de regie op re-integratie uitbreidt naar regie op medische begeleiding. Een bedrijfsarts die slechts vragen beantwoordt, schiet te kort als medisch adviseur van werk­gever en werknemer.

Laten we daarom stoppen met regiemodellen en inzetten op samenwerking. Met goede afspraken tussen werkgever, werknemer en bedrijfsarts of arbodienst. Tussen partijen die elkaars verantwoordelijkheden en deskundigheden kennen en waarderen, elkaar weten te vinden en ruimte laten om de rol te spelen die bij die deskundigheid en verantwoordelijkheid past.

De situatie van de chirurg is anders dan van de bedrijfsarts. Maar ook wij willen voorkómen dat er lelijke littekens ontstaan, en vermijdbare schade aan gezondheid en functioneren.

Voetnoten

1. Regeling Procesgang eerste en tweede ziektejaar, www.wetten.overheid.nl

2. Mijn privacy bij ziekte, Autoriteit Persoonsgegevens.

3. Richtlijn Kanker en Werk, NVAB, 2019