Preventie is prikken?

Oktober zat vol met nieuws over infectiepreventie en antibioticaresistentie. Uiteraard was het groot nieuws dat minister Bruno Bruins de griepprik kreeg, waarmee hij medewerkers in de zorg hoopt te inspireren hetzelfde te doen. Een vaccinatiegraad van honderd procent is daarbij de inzet, zoals staatssecretaris Blokhuis in een Kamerbrief liet weten.

Er gebeurde nog meer in oktober. Verenso publiceerde de richtlijnen Lage luchtweginfecties en Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen. In deze richtlijnen worden aanbevelingen gedaan voor de preventie, diagnostiek en behandeling van deze infecties. Zo wordt een bijdrage geleverd aan het beheersen van antibioticaresistentie door het voorkómen van infecties en het voorschrijven van de juiste antibiotica bij de juiste indicatie, in de juiste dosering en voor de juiste duur.

Infectiepreventie en antibioticaresistentie blijven belangrijke thema’s. Thema’s die zich niet tot Nederland beperken, want bacteriën en virussen houden zich niet aan landsgrenzen. Het is mooi dat Nederland de wereldconferentie rond dit thema organiseert! Bacteriën en virussen beperken zich ook niet tot muren en systemen. Het was daarom ook mooi om te zien dat zowel de ministers Bruins en De Jonge, als staatssecretaris Blokhuis zich op de een of andere manier uitspraken over het belang van infectiepreventie en antibioticaresistentie. Een mondiale, integrale aanpak is hard nodig!

Bacteriën en virussen houden zich niet aan landsgrenzen

Wat echter minder mooi is, is dat wetenschappelijk bewijs rond veel van ons handelen soms dun gezaaid is. Voor de griepvaccinatie geldt bijvoorbeeld een risicoreductie van 40 procent, waarbij ook nog spreiding te verwachten is. Helaas is ook in onze richtlijnen duidelijk geworden dat er nog veel onbekend is. Deze richtlijnen zijn het beste wat we nu hebben, maar het kan nog beter. Het is essentieel dat we meer onderzoek doen naar diagnostiek en predictiemodellen, specifiek gericht op kwetsbare ouderen. Zo kunnen we beter afwegen wie er wel en wie er niet gebaat is bij antibiotica. En uiteraard is preventie van ziekte heel belangrijk. Hoe helpen we om verspreiding te voorkomen? Wat kun je, naast het halen van een griepprik, nog meer doen om te voorkomen dat je ziektes krijgt of verspreidt? Voor dat laatste, de niet medicamenteuze interventies, mag nog wel wat meer aandacht komen. Ik roep mijn collega’s bij het RIVM daarom op om, naast de aandacht voor het halen van de griepprik, ook aandacht te geven aan preventie. Basale voorlichting over nut en noodzaak van handen wassen blijft noodzakelijk. Tenslotte moeten we alles inzetten in de strijd tegen antibioticaresistentie en daarmee ook infectiepreventie. Want als er echt een ernstige uitbraak is, heeft vaccineren een te trage werking.

Binnen de politiek gaan stemmen op om onderzoek te doen naar het verplicht vaccineren van medewerkers in de zorg. Uiteraard zorgt dit voor onrust bij zorgpersoneel. Ik pleit ervoor om samen met andere beroepsverenigingen onderzoek te doen naar de redenen waarom professionals zich minder vaak laten vaccineren. Bovendien moeten we erop vertrouwen dat zorgprofessionals zeer goed in staat zijn om de juiste afweging te maken, voor zichzelf én voor hun patiënten.

Nienke Nieuwenhuizen, voorzitter Verenso