Mondzorgen - Voorzitter Verenso

De afgelopen weken stond de verpleeghuiszorg weer volop in de belangstelling. En ergens midden in deze tsunami aan verontwaardigde verslagen, vermakelijke columns, schrijnende verhalen en analyses, kwam de inspectie ook nog met het rapport over de mondzorg. En ook dat was alles behalve lovend.

Je zou denken dat iedereen zijn geliefde meteen uit het verpleeghuis mee naar huis neemt. Maar dat gebeurt toch niet. Daarvoor zijn, denk ik, drie redenen. De eerste: eigenlijk gaat het best goed met mensen in het verpleeghuis. Deze reden is natuurlijk gevoelig voor hevige kritiek omdat het de problemen zou bagatelliseren of wellicht zelfs ontkennen. Toch kunnen we deze reden best eens in overweging nemen.

De tweede reden: er zijn geen geliefden om de verpleeghuisbewoners ‘te redden’. Dat komt nog best vrij veel voor. Mensen die alleen zijn, of alleen mensen om zich heen hebben die zelf alle zeilen moeten bijzetten om in deze maatschappij op de been te blijven. Voor hen is het verpleeghuis waarschijnlijk toch ook wel de beste keus uit twee kwaden.

De derde reden is wellicht dat verhuizen naar een andere plek niet zo makkelijk gaat vanwege wachtlijsten, vereiste indicaties, logistiek en last but not least de enorme impact die een verhuizing heeft op onze kwetsbare medemens.

Verpleeghuiszorg moet overal goed zijn, want deze mensen verkeren in een kwetsbare en afhankelijke positie. Het is zorg die steunt op vier pijlers: wonen, zorg, welzijn en gezondheid. Deze laatste pijler wordt in het debat vaak over het hoofd gezien. Dat is jammer want daardoor komt het bestaansrecht van de verpleeghuiszorg vaak niet helder over het voetlicht. Verpleeghuiszorg is geen luxe. Het is een noodzakelijk kwaad dat iemand overkomt vanwege ernstige lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen.

Over het algemeen is onze verpleeghuiszorg van goede kwaliteit. Internationaal doen we het goed. Zeker op het medische vlak. We nemen veel behandeling uit handen van specialisten in het ziekenhuis en voorkomen ziekenhuisopnames. Er is veel aandacht voor welzijn, vrijheid en persoonlijke aandacht binnen de mogelijkheden van het budget.

Mondzorg is een mooi voorbeeld. We hebben een richtlijn en mooi implementatiemateriaal compleet met scholingsmateriaal voor verzorgenden. Toch lukt het 80 procent van de bezochte 29 (van 300!) verpleeghuizen niet om een voldoende te scoren tijdens een inspectie, waarna iedereen er schande van roept. Maar verpleeghuiszorg is integrale zorg en kan niet alleen in onafhankelijke thema’s worden gevangen. De verpleeghuiszorg wordt ziek van het op thema’s sturen en controleren van de zorg zoals mensen zelf ziek worden als we alle richtlijnen uit de geneeskunde tegelijkertijd zouden loslaten op deze patiënten.

Een goede arts kiest welke aspecten van de richtlijn hij wel volgt en welke niet. Zo zal ook een goed bestuurder zijn keuzes maken en moeten onderbouwen. Ik wens alle bestuurders daar veel wijsheid in en zou hen willen adviseren om hun professionals te betrekken bij het beleid. En natuurlijk goed te luisteren naar verzorgend personeel en cliënten(raden). Wellicht kan de staatssecretaris ons dan nog een keer voorrekenen of het geld dat de bestuurders krijgen ook echt genoeg is om alles wat ‘we’ verwachten te kunnen betalen. Dan hoeven we het daar in ieder geval niet meer over te hebben.

Nienke Nieuwenhuizen, Voorzitter Verenso