Met hart voor de zorg - voorzitter LHV

Aanstaande woensdag gaat u – hopelijk – allemaal naar het stembureau voor de gemeenteraadsverkiezingen. Hoewel de verwachtingen voor de opkomst niet al te best zijn, spelen er op dit moment zeer belangrijke thema’s op gemeentelijk niveau. Zo krijgen de gemeenten een veel grotere rol in het zorgbeleid. Daarin spelen twee grote ontwikkelingen een rol.

Ten eerste zijn dat de decentralisaties op het gebied van ouderenzorg en jeugdhulp. Het beleid binnen de ouderenzorg is erop gericht dat ouderen langer thuis blijven wonen. Veel mensen willen dat ook. Liever de oude dag doorbrengen in de eigen woning, in de eigen sociale omgeving, dan naar een zorginstelling. Om dat mogelijk te maken, worden verpleging en verzorging overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet en gaan de overige ondersteuning en begeleiding naar de gemeenten. Daarbij is er een potje van 250 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het inzetten van de wijkverpleegkundige.
Tevens komt bij de gemeente alle zorg te liggen voor jeugd waar het op een of andere manier niet goed meegaat. Ook dat is geen gekke gedachte: een lokale aanpak, met meer zicht op en afstemming tussen de betrokken hulpverleners. Het zal alleen nog een hele kluif zijn voor de gemeenten om dit allemaal te organiseren vóór 1 januari 2015 en om voldoende zorg te kunnen financieren.

De tweede belangrijke ontwikkeling zijn de drie zorgconvenanten die dit kabinet heeft gesloten met de zorgpartijen. De landelijke akkoorden voor de eerste lijn, de tweede lijn en de ggz zullen ook op gemeentelijk niveau hun uitwerking hebben. Zo is in het tweedelijnsconvenant afgesproken dat het budget voor ziekenhuizen slechts 2,5 procent mag groeien. Dat klinkt abstract. Maar zodra de SEH in Zoetermeer dreigt te worden gesloten, wordt duidelijk wat de lokale consequenties kunnen zijn.
Zo ook bij de afgesproken landelijke beddenreductie in de tweedelijns-ggz. Op papier doet zo’n afspraak geen pijn. Maar wat gebeurt er als een 18-jarige vrouw met ernstige psychiatrische problemen niet (direct) terecht kan in de tweede lijn? Wie houdt er dan zicht op haar? De familie? De politie? De huisarts?
Daarbij is in het zorgakkoord voor de eerste lijn onder meer afgesproken dat huisartsen taken zullen overnemen vanuit de tweede lijn. Dat, plus de gevolgen van de andere akkoorden en de decentralisaties, betekent dat er meer op het bordje van de huisarts komt te liggen. Huisartsen zullen daarom meer moeten samenwerken binnen de eerste lijn én met de gemeenten.

Er is dus een belangrijke rol weggelegd voor de gemeenten in het inbedden van de landelijke afspraken. De verschillende partijen (gemeenten, zorgverzekeraars, zorgverleners) zullen op lokaal niveau in gesprek moeten gaan om de zorg te organiseren en te stroomlijnen. Lokale bestuurskracht en visie zijn daarbij onontbeerlijk. Zonder een stemadvies te willen uitbrengen, raad ik u aan om personen en partijen daarop te beoordelen. Dat is overigens nog geen eenvoudige klus, want in de verkiezingsprogramma’s en -strijd komt de zorg maar summier aan bod.

En wat de verkiezingsuitslag ook wordt, zorg sowieso dat u in contact komt met de partijen die het voor het zeggen hebben. We zullen het immers met z’n allen samen moeten doen.

Steven van Eijck, voorzitter LHV