Medisch leiderschap in 12 competentiedomeinen

Leiding nemen en leiderschap tonen. Geen makkelijke opgaven. Het Raamwerk Medisch Leiderschap, gepresenteerd op het CanBetter congres, biedt een kader voor het (aan)leren van leiderschapscompetenties.

Het CanBetter Congres ‘Medisch Leiderschap in de vervolgopleiding’ (2 juli jl., te Zeist) is georganiseerd door het KNMG-project Modernisering Medische Vervolgopleidingen, de Jonge Specialist en het Platform Medisch Leiderschap. Naast interessante sprekers vonden diverse sessies plaats om ervaringen, hulpmiddelen en good practices te delen. Ook het Raamwerk Medisch Leiderschap is in concept gepresenteerd, waaraan het Platform Medisch Leiderschap en de Universiteit Twente bijna 2 jaar hebben gewerkt. Het biedt een algemeen kader voor opleiders en aiossen in het (aan)leren van leiderschapscompetenties. Het definitieve raamwerk wordt verwacht in september, waarna beide partijen zich zullen buigen over een effectieve implementatie.

Competenties Leiderschap

Het concept raamwerk beschrijft competenties van leiderschap over de volgende 12 domeinen.

1 Leiden vanuit visie: het hebben van zowel een persoonlijke als een gemeenschappelijke visie binnen het team en binnen de organisatie.

2 Persoonlijke ontwikkeling: het continu en optimaal ontwikkelen van eigen kennis en gedrag.

3 Voorbeeldgedrag: is zich bewust van impact die houding en gedrag kunnen hebben op anderen en van de noodzaak om hier aandacht aan te geven.

4 Zichtbaarheid: is zich bewust van beschikbaarheid en zichtbaarheid van een arts in verschillende functies en rollen.

5 Verantwoordelijkheid nemen: het nemen van enerzijds een gedeelde verantwoordelijkheid voor het zorg-proces en anderzijds een voorbehouden eindverantwoordelijkheid voor geneeskundig proces.

6 Invloed uitoefenen: het uitoefenen van invloed op verschillende niveaus (zoals werkvloer en management, binnen en buiten eigen vakgebied, inter- en nationaal), in het belang van onder meer patiënten, professionals, organisatie en maatschappij.

7 Coachen en aansturen van individuen: het op informele en formele wijze coachen en aansturen van anderen, ongeacht fasen van hun opleiding, discipline of werkervaring.

8 Verbinden: het samenwerken met patiënten, collega’s en anderen, onder andere in multidisciplinaire team-, keten- en netwerkverbanden.

9 Organiseren: het gebruiken/inzetten van rol en invloed op een effectieve organisatie van zorg en zorgprocessen.

10 Verbeteren van zorgkwaliteit: het in stand houden en verbeteren van zorgkwaliteit, kwaliteitsbeleid en kwaliteitsmanagement.

11 Duurzaam inzetten van middelen: het sturen op verantwoorde finan-ciering, bekostiging en budgettering in de gezondheidszorg.

12 Ondernemen en innoveren: het zicht hebben op relevante innovatiesen ontwikkelingen, zowel medisch inhoudelijk als daarbuiten.

Toewerken naar maatwerk

Het Platform Medisch Leiderschap en Universiteit Twente bieden met het Raamwerk Medisch Leiderschap een generiek kader voor alle Nederlandse artsen. Om dit te kunnen toepassen in specifieke medische sectoren en contexten, zijn vervolg-onderzoek en een gedegen implementatie noodzakelijk. In het verlengde hiervan wordt onder andere gewerkt aan maatwerkinstrumentarium, zoals een RML Toolkit.

Totstandkoming

Het Platform Medisch Leiderschap (PML) bestaat sinds 2012 en stelt zich als doel álle artsen toe te rusten met de competentie leiderschap. Het PML wil dat leiderschap in de opleiding en loopbaan van een arts net zo belangrijk worden als bijvoorbeeld de competenties Communicatie, Samenwerking en Kennis & Wetenschap. In samenwerking met Universiteit Twente is in 2013 een werkgroep gestart.

Voor de ontwikkeling van het Raamwerk Medisch Leiderschap is kwalitatief onderzoek verricht. Na een systematische review van wetenschappelijke documentatie is onderzoek gedaan in de vorm van een serie open interviews (N=30). Een eerste conceptversie van het raamwerk is vervolgens voorgelegd aan een aantal focusgroepen, waarna diverse belanghebbenden, waarvan het merendeel artsen, dit via online consultatie hebben bediscussieerd en becommentarieerd.

IK

2 Persoonlijke ontwikkeling

4 Zichtbaarheid

9 Organiseren

11 Duurzaam inzetten van middelen

de maatschappij

5 Verantwoordelijkheid nemen

3 Voorbeeldgedrag

1 Leiden vanuit visie

12 Ondernemen en innoveren

10 Verbeteren van zorgkwaliteit

7 Coachen en aansturen van individuen

8 Verbinden

6 Invloed uitoefenen

de ander

Kijk op de website van het project Modernisering Medische Vervolg-opleidingen (MMV) knmg.nl/modernisering voor meer informatie over het CanBetter- Congres ‘Medisch Leiderschap in de vervolgopleiding’. Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen omtrent het Raamwerk Medisch Leiderschap? Stuur dan een mail naar: info@platformmedisch-leiderschap.nl.