Hoe kan ik nagaan of een ex-kankerpatiënte haar ziekte moet melden aan een levensverzekeraar?

Casus

Een patiënte van 55 jaar wil een uitvaartverzekering afsluiten. Daarvoor moet ze van de verzekeraar een gezondheidsverklaring invullen. In de toelichting heeft zij gelezen dat zij niet hoeft op te geven dat zij kanker heeft gehad, als dat 10 jaar of langer geleden is en de kanker sindsdien niet meer is teruggekeerd. Zij twijfelt nu of zij aan de levensverzekeraar moet opgeven dat zij borstkanker heeft gehad. Hoe kan ik dit nagaan in haar medisch dossier?

Advies

Als de patiënte 10 jaar of langer vrij is van borstkanker, hoeft zij deze ziekte niet te melden als zij een overlijdensrisicoverzekering of uitvaartverzekering wil afsluiten of wijzigen. Die termijn van 10 jaar begint te lopen op het moment van ‘volledige remissie’. Dat is het moment waarop er volgens de hulpverlener die de patiënte heeft behandeld, geen aanwijzingen meer zijn van ziekte­activiteit.

Het moment dat er sprake is van volledige remissie kunt u mogelijk terugvinden in haar medisch dossier. Dat is bijvoorbeeld de datum van de operatieve verwijdering van de tumor, mits er daarna geen tekenen zijn geweest van terugkeer van de kanker. Dus als de patiënte in 2010 geopereerd is en de kanker daarna niet is teruggekeerd, is zij inmiddels langer dan 10 jaar tumorvrij.

Is er geen duidelijke datum in het dossier terug te vinden? Dan kunt u aan de hand van de informatie die u wel heeft, een inschatting maken van de datum waarop de volledige remissie aannemelijk is.

Toelichting

Sinds 1 januari 2021 geldt er een nieuwe regeling voor ex-kanker­patiënten die een overlijdensrisicoverzekering of uitvaartverzekering willen afsluiten of wijzigen. Zij hoeven niet meer op hun gezondheidsverklaring te vermelden dat ze kanker hebben gehad, als zij 10 jaar of langer geleden ‘genezen’ zijn en de kanker daarna niet teruggekomen is. Daarbij geldt het volgende:

• De termijn is 5 jaar als de kandidaat-verzekerde 20 jaar of jonger was toen de diagnose werd gesteld.
• Voor een aantal specifieke vormen van kanker gelden, afhankelijk van bijvoorbeeld het stadium, kortere termijnen. Dit geldt onder andere voor baarmoederhalskanker en maag­kanker. Deze termijnen staan in de toelichting bij de gezondheidsverklaring die de kandidaat-verzekerde moet invullen (te vinden op: Medische keuring - VanAtotZekerheid).
• Borstkanker staat niet op de lijst met kortere termijnen. Daarom geldt daarvoor de standaardtermijn van 10 jaar (of 5 jaar als de diagnose vóór het 21ste levensjaar werd gesteld).

Volledige remissie

Volgens het Besluit verzekeringskeuringen ex-kankerpatiënten begint de termijn van 10 jaar (of korter) te lopen op het moment van ‘volledige remissie’. Dat is het moment waarop er volgens de hulpverlener die de patiënte heeft behandeld, geen aanwijzingen meer zijn van ziekteactiviteit. Dit kan bijvoorbeeld de datum zijn van de operatieve verwijdering van een tumor of tumor met regionale lymfklieren, waarbij er (ook achteraf) geen aanwijzingen van uitzaaiingen op afstand zijn.

Eventuele aanvullende behandelingen, zoals preventieve chemokuren of hormoontherapie, die uitsluitend zijn bedoeld om de kans op recidief te verkleinen, tellen bij de bepaling van de ver­jaringstermijn niet mee.

Dat is anders als de primaire behandeling van de maligniteit bestaat uit bestraling en/of chemokuren. In die gevallen kan het moment van volledige remissie langer op zich laten wachten, als pas bij een volgende controle naar het oordeel van de behandelend hulpverlener er geen aanwijzingen meer zijn van aanwezigheid van ziekteactiviteit. Dit kan bijvoorbeeld blijken uit laboratorium- of beeldvormend onderzoek.

Nagaan in medisch dossier

Het is voorstelbaar dat de patiënte niet precies meer weet sinds wanneer zij kankervrij is. Het is ook begrijpelijk dat zij dat bij u navraagt, omdat het antwoord mogelijk in haar medisch dossier is te vinden. U heeft op grond van de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) een dossier van de patiënte bijgehouden. Daarin moet u ook informatie over die behandeling hebben opgenomen. Blijkt uit uw dossier niet wat het moment van volledige remissie was? Dan kunt u de patiënte verwijzen naar een andere hulpverlener die betrokken was bij de primaire behandeling.

Lukt het ook niet om deze informatie bij een andere hulpverlener te achterhalen? Dan mag u met de informatie die u wel heeft, een schatting (aanname) maken van de datum van volledige remissie. Die schatting hoeft niet op de dag nauwkeurig te zijn. Zo kunt u bijvoorbeeld uitgaan van de laatste datum waarop er nog behandeling plaatsvond. Op basis daarvan kunt u een onderbouwde inschatting maken van de datum van volledige remissie. Die geschatte datum is dan het startpunt voor de ver­jaringstermijnen die gelden voor de plicht om de kanker te melden.

Verantwoordelijkheid patiënt

U bent als arts niet degene die bepaalt of de patiënte onder de regeling valt of niet. Dat moet de patiënte zelf bepalen. Ook moet de patiënte zelf bepalen of zij haar ziektehistorie met kanker moet melden of niet. Heeft u de informatie over het moment van volledige remissie aan de patiënte verstrekt? En is dat moment van volledige remissie korter dan 10 jaar geleden? Dan is het de verantwoordelijkheid van uw patiënte om de gezondheidsverklaring naar waarheid in te vullen en de kanker te vermelden.

Voor welke verzekeringen geldt deze regeling?

Deze regeling is alleen van toepassing op:

1. overlijdensrisicoverzekeringen waarvan:
   - de verzekerde som niet hoger is dan 278.004 euro (prijspeil op 1 januari 2019; dit bedrag wordt elke 3 jaar aangepast aan de consumentenprijsindex); en
   - de looptijd eindigt voordat de verzekerde persoon de leeftijd van 71 jaar heeft bereikt;
2. uitvaartverzekeringen die zijn aangegaan of afgesloten voordat de verzekerde persoon de leeftijd van 61 jaar heeft bereikt. 

Meer informatie is te vinden via Verzekeren na kanker (verzekeraars.nl)