Herziening Helsinki-verklaring goedgekeurd

De algemene vergadering van de World Medical Association heeft de revisie van de Declaration of Helsinki goedgekeurd. De Declaration of Helsinki (DoH) is in 1954 voor het eerst gepubliceerd en geldt als het belangrijkste document ten behoeve van de ethische aspecten van patiëntgerelateerd onderzoek.

De DoH ligt ten grondslag aan de toetsingsnormen van medisch-ethische commissies wereldwijd en is een richtsnoer voor artsen en onderzoekers in de gezondheidszorg in landen waar geen eigen ethische codes bestaan. In de afgelopen twee jaar is hard gewerkt aan de revisie. Alle aangesloten National Medical Associations (NMA’s) en experts van buiten de NMA’s zijn geconsulteerd. Zo is voor Nederland de Utrechtse hoogleraar medische ethiek prof. Hans van Delden intensief betrokken bij het revisieproces.

De herzieningen hebben vooral te maken met bescherming van kwetsbare groepen (armen, gevangenen, wilsonbekwamen) die met geldelijk gewin verleid zouden kunnen worden tot deelname aan studies waarvan zij de portee en de risico’s onvoldoende kennen. Ook zijn er betere garanties opgenomen voor voorlichting aan deelnemers en informatie achteraf over de uitkomsten van het onderzoek. Ten slotte biedt deze vernieuwde versie van de DoH houvast aan potentiële slachtoffers van medisch onderzoek voor eerlijke en redelijke compensatie achteraf, wanneer zij onverhoopt (blijvende) nadelige gevolgen van hun deelname zouden ondervinden.

Rutger Jan van der Gaag, voorzitter artsenfederatie KNMG