Euthanasie: lichte daling, weinig meldingen onzorgvuldig

Na jaren van toename van meldingen was in 2018 voor het eerst sprake van een lichte daling van circa 6 procent: van 6585 in 2017 naar 6126. Daarvan hadden 67 meldingen betrekking op patiënten die leden aan een psychiatrische aandoening en 146 meldingen op dementie.

Voor de lichte daling kunnen verschillende oorzaken zijn. De KNMG onderstreept het belang van het inmiddels gestarte onderzoek naar de trends in het aantal euthanasiemeldingen, waar de KNMG op heeft aangedrongen. De minister van VWS heeft toegezegd dat de resultaten in het voorjaar van 2020 aan de Tweede Kamer zullen worden aangeboden.

Complexe problematiek

In een recente KNMG-peiling onder 1500 artsen gaf 15 procent aan dat zij iets terughoudender zijn geworden ten opzichte van euthanasie. Daarbij spelen de straf- en tuchtrechtzaken slechts een marginale rol (5%). Belangrijker is de emotionele belasting en de druk die artsen vanuit patiënten en hun familie voelen, vooral bij patiënten met complexe problematiek. Dit laatste komt ook naar voren in een recente enquête van de Radboud Universiteit onder negenhonderd huisartsen.

Dat artsen worstelen met de druk van patiënten en naasten om euthanasie uit te voeren, is een consistent beeld dat ook uit eerder onderzoek van de KNMG blijkt. De KNMG maakt zich zorgen over deze druk en wijst op het belang van juiste informatievoorziening aan burgers over euthanasie en andere beslissingen rond het levenseinde.

Euthanasie bij dementie

De KNMG werkt in het project ‘Euthanasie bij dementie’ samen met haar federatiepartners aan een visie die dokters houvast geeft om samen met patiënten en hun naasten tot goede afwegingen te komen als in een situatie van dementie een euthanasiewens speelt. Die visie wordt in de loop van 2020 verwacht, na een uitgebreide raadpleging van artsen, experts en maatschappelijke, beroeps- en patiëntenorganisaties. Ook worden literatuur, oordelen van de regionale toetsingscommissies en rechterlijke uitspraken meegewogen. Dit kost tijd, die nodig is om tot een gedegen visie te komen, weg van polarisatie.

Nog minder meldingen ‘onzorgvuldig’

Van de in totaal 6126 meldingen heeft de toetsingscommissie in zes situaties geoordeeld dat niet is voldaan aan één of meer van de zorgvuldigheidseisen uit de wet, tegenover twaalf in 2017. Deze verdere daling bevestigt het beeld van voorgaande jaren: artsen handelen zeer zorgvuldig en professioneel.

Meldingen sneller afgehandeld

De KNMG drong aan op kortere afhandelingstermijnen, om artsen een lange wachttijd te besparen. Dit leidde onder meer in 2018 tot Kamervragen. Met resultaat: de afhandelingstermijn van meldingen van euthanasie is door een efficiëntere werkwijze van de RTE verkort naar gemiddeld 37 dagen.

De KNMG is hier blij mee: hoe minder lang artsen in spanning hoeven te zitten, hoe beter. Ook juicht de KNMG toe dat de toetsingscommissies ernaar streven om de kwaliteit van de oordeelsvorming en uniformiteit in de oordelen te verbeteren.

Zie ook: knmg.nl/euthanasie