Een op elke zeven (of zes) - Voorzitter LAD

‘Doctors wanted’ kopt de advertentie begin mei op een redactiepagina in de NRC. Al eerder dit jaar bood de Emigratiebeurs gevarieerde baankansen aan voor artsen in vele buitenlanden. We maakten dergelijke belangstelling al lange tijd niet meer mee. Het zijn slechts twee voorbeelden; de verklaring volgt.

In Schotland zit men dringend verlegen om collega’s, van medisch specialisten tot huisartsen en ‘general physicians’. ‘It’s just a short hop away’ staat er ook bij. Ik lees de wervende tekst daags nadat Medisch Contact ons vanaf de omslag toeriep: ‘Dramatisch overschot aan basisartsen’. In een alarmerend hoofdartikel gaf ook ik m’n mening.

Slim idee van de Schotten, niet de opleidingskosten – wel de opbrengst. Is dat ook ‘rendementsdenken’? De omgekeerde variant speelt zich af in Nederland: kosten maken voor vertrek, of voor een uitkering.

De werkloosheidscijfers voor onze beroepsgroep zijn ronduit verontrustend. Momenteel doen meer dan 700 collega’s van wie circa 500 basisartsen, een beroep op de WW. Vermoedelijk zijn de aantallen hoger, want niet iedereen klopt er (gelijk) voor aan. Afgezet tegen het aantal afstudeerders per jaar betekent dit kortweg een ongewenst vooruitzicht voor een op elke zeven (of zes) aspirant-collega’s. Dat ook het aantal vacatures significant daalt, versterkt de negatieve trend.

De overheid kan een uittocht van gemotiveerde dokters en het weglekken van maatschappelijk kapitaal beperken door de aantallen studenten geneeskunde scherp te verlagen. Enkele jaren geleden pleitte de LAD daar ook voor, maar toentertijd won ‘de inkomenspolitiek’; een overschot zou de salarissen temperen. Dat effect kan echter niet optreden omdat deze niveaus in cao’s zijn vastgelegd. Gelukkig maar.

Ik bepleit ingrijpende beperking van de instroom in de studie geneeskunde met ten minste zo’n 20 procent. De gangbare planningshorizon van drie jaar dient te worden bekort; bijgevolg vanaf studiejaar 2016-2017. Waarom zo drastisch? Liever iets te weinig artsen dan veel te veel. Een tijdelijk tekort kan worden opgevangen door artsen uit andere EU-landen. Bij de FEMS, de Europese federatie van artsen in dienstverband waarvan de LAD lid is, werd me deze maand weer eens duidelijk hoe hoog in aanzien onze gezondheidszorg staat bij gemotiveerde buitenlandse collega’s. Zij zouden er graag ervaring mee opdoen.

Moet ‘de gevestigde orde’ eerder plaatsmaken? Het werkte immers in de jaren ’80? Maar nu, met versobering van de pensioenregelingen, ligt dat niet zo voor de hand. En sowieso niet zolang de meeste werkgevers, in cao-overleg of elders, niet bereid zijn pensioenopbouw boven 100.000 euro weer te faciliteren. Het zal dus voor veel oudere collega’s minder goed haalbaar zijn veel eerder dan hun 67ste de arbeidsmarkt te verlaten.

‘It’s just a short hop away’ raad ik zeker de ambtenaren en politici in Den Haag en omstreken met klem aan. De kraan moet dicht! Ongebreideld instromen in de opleiding heeft geleid tot overstromen van de arbeidsmarkt.
En met overstromingen maken we in ons land, van oudsher, toch liever korte metten…

Christiaan Keijzer, voorzitter LAD