Achtergrond SCEN-arts van invloed op oordeel over euthanasie?

Nederland telt bijna zevenhonderd SCEN-artsen. Wie zijn zij? Oordeelt een oudere SCEN-arts anders dan een jongere? Is opleiding van invloed? Dat onderzocht Bregje Onwuteaka-Philipsen, hoogleraar levenseindeonderzoek aan het VUmc en lid van de adviescommissie van SCEN (Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland).

Onderzoek: tipje van de sluier

Discussieer mee op het symposium ‘De puzzel van de SCEN-arts’

‘Door de stijging van euthanasiemel­dingen neemt ook het beroep op SCEN-artsen toe. Uniformiteit in oordeelsvorming is natuurlijk het streven. Maar de ene SCEN-arts is de andere niet: zaken als leeftijd, opleiding en ervaring zouden bij de beoordeling een rol kunnen spelen. Daar hadden we eigenlijk onvoldoende zicht op.’

Wie is de SCEN-arts?

Onwuteaka hield in januari 2014 een enquête onder 547 SCEN-artsen (respons van 81,9%) met vragen over achtergrondkenmerken als sekse, geloof, specialisme en regio. Ook waren er vragen over hun ervaring met consultaties als SCEN-arts, over het uitvoeren van euthanasie als arts en over hun opvattingen over consultatie en euthanasie. De uitkomsten van het onderzoek ‘Wie is de SCEN-arts?’ worden bekend op het KNMG-symposium ‘De puzzel van de SCEN-arts: de complexiteit van euthanasieverzoeken’ op 23 april. Onwuteaka licht alvast een tipje van de sluier op: ‘Overall blijkt er nauwelijks een relatie te zijn tussen achtergrond van SCEN-artsen en hun oordeelsvorming. Dat vind ik een geruststellende uitkomst.’

Het onderzoek levert enkele opvallende punten op. Bijvoorbeeld over het verleggen van grenzen. Onwuteaka:
“Vergeleken met hun begintijd als SCEN-arts heeft ongeveer de helft van hen de grenzen verruimd voor wat betreft de gevallen die binnen de zorgvuldigheidseisen vallen. SCEN-artsen die niet meer praktiseren als behandelend arts gaven iets vaker aan dat hun grenzen verruimd zijn. Op zich is dat niet verrassend, omdat die groep meestal het langst werkzaam is als SCEN-arts en er daardoor meer tijd is geweest voor het ontstaan van ruimere grenzen. Ook uitspraken van de toetsingscommissie kunnen tot ruimere grenzen leiden. Dit is één van de uitkomsten van het onderzoek die we 23 april breed willen bediscussiëren.’

Meegroeien

Discussie over de interpretatie van de zorgvuldigheidseisen is enorm belangrijk, vindt Onwuteaka. ‘De wetgever heeft de zorgvuldigheidseisen in de Euthanasiewet bewust open gehouden. Zodat de interpretatie van de zorgvuldigheids-eisen, via oordelen van toetsingscommissies, kunnen meegroeien met bijvoorbeeld de ontwikkelingen in de maatschappij rondom euthanasie. Dat het aantal euthanasieverzoeken is toegenomen geeft al aan dat de maatschappij anders is gaan denken over euthanasie. Verruiming van grenzen bij de interpretatie van zorgvuldigheidseisen, ook in het kader van SCEN-consultaties, is daarom geen onverwachte ontwikkeling.’

Ze vervolgt: ‘Een wet met open criteria maakt het essentieel dat we met z’n allen voortdurend moeten peilen en bespreken of ontwikkelingen zich in de gewenste richting bewegen.’ Het KNMG-symposium in april is daar volgens de hoogleraar levenseindeonderzoek een goede plek voor, net als intervisiebijeenkomsten van SCEN-artsen. ‘Het doel daarvan is helder: met elkaar toewerken naar zo veel mogelijk uniformiteit in de beoordeling.’

Uitkomsten onderzoek bekend op SCEN-symposium

Opmerkelijke uitkomsten van het onderzoek ‘Wie is de SCEN-arts?’ worden bekendgemaakt op het
KNMG-symposium ‘De puzzel van de SCEN-arts: de complexiteit van euthanasieverzoeken’ op 23 april 2015. Prof. dr. Bregje Onwuteaka-Philipsen is één van de sprekers.

Actuele thema’s

Tijdens dit symposium kunnen SCEN-artsen, begeleiders van groepen SCEN-artsen, secretarissen/leden van regionale toetsingscommissies euthanasie en (juridische)beleidsadviseurs kennis opdoen en met elkaar discussiëren over actuele thema’s rondom euthanasie. Als afsluiting is er een ‘diner pensant’. Het symposium vindt plaats in de Domus Medica in Utrecht. Accreditatie is aangevraagd (5 punten).

Informatie en aanmelden:

knmg.nl/agenda