Schemerland

Schemerland, Berthe Spoelstra, Van Oorschot, 276 blz., 20 euro.

Lees ook

Jeanne, de hoofdpersoon uit Berthe Spoelstra’s debuutroman Schemerland, praat niet meer. Ze ligt diep weggezonken in haar matras en strekt haar armen uit. Zelfs het pakken van een glas water op haar nachtkastje kost haar te veel moeite.

Haar blik dwaalt langs haar eigen voeten, de afbladderende ruimte en het binnenvallende licht. Het is haar enige, dagelijkse houvast. Maar dan wordt de rust in het leven van deze zwijgende vrouw onderbroken: haar kinderen besluiten dat het niet meer gaat. Ze beginnen hun moeders spullen in te pakken en klaar te maken voor hun plek in het verzorgingshuis. En dat terwijl juist Jeannes herinneringen voldoende waren om haar gelukkig te houden, leek het. Wie weet op deze leeftijd wat het beste voor haar is: haar kroost of zijzelf?

Spoelstra schreef in Schemerland op een krachtige, taalgevoelige manier over de naderende dood, en over het contrast tussen lichamelijke uitputting en geestelijke vitaliteit dat daaraan vooraf kan gaan. De schrijfster neemt ons mee in het fantasierijke brein van een oudere vrouw die niet wil stoppen met dromen, en zo volume geeft aan een leven dat verder schrijnend klein gebleven is. Tegelijkertijd steekt Jeanne ook haar twijfels over haar keuzes uit het verleden niet onder stoelen of banken. Heeft zij altijd wel het goede gedaan? En hoeveel zin heeft het nu nog bij die keuzes stil te staan?