Reis om de dood
1 reactie
Reis om de dood, van As tot Ziel, Bert Keizer, Prometheus, 258 blz., 19,99 euro
Is Reis om de dood. Van As tot Ziel bedoeld als een encyclopedie van de dood? Zo ja, dan heeft Bert Keizer wel een heel eigenzinnige, persoonlijke variant van het genre geschreven.
> Iedereen die deelneemt aan het MC-symposium De dokter en de dood krijgt na afloop het boek Reis om de dood van Bert Keizer.
Want er staan niet veel lemma’s in waarnaar je op voorhand op zoek zou gaan. Nou goed, ‘Alzheimer’ komt voorbij, ‘Hersendood’ ook, ‘Palliatieve sedatie’ en ‘Bijna-doodervaring’. Maar bijna nooit worden ze gevolgd door, zeg maar, de gebruikelijk saaie uitleg. Wat volgt kan een (grappige) anekdote zijn, een prachtig literair of filosofisch citaat, een door Keizer vertaald gedicht of, niet zelden, een (mini-)essay. Maar zou u ooit op zoek zijn gegaan naar, ik noem maar wat: ‘Jimi Hendrix’, ‘Matroos’, ‘Egoïsme’, of een ‘In memoriam voor de neanderthalers’? Of naar ‘Spike Milligan’, de Britse komiek die in 1990 een brief naar de krant schreef met de vraag of zijn necrologie al klaar was: ‘Want ik voel me niet zo lekker de laatste tijd.’ Hij overleed twaalf jaar later; op zijn grafsteen staat: I told you I was ill. Het is het soort humor waarvan Keizer in een ander lemma zegt dat die op het kerkhof nooit wordt gepraktiseerd, ook al houdt iedereen ervan.
Met al die lemma’s laat Keizer, zoals hij in zijn inleiding schrijft, zien dat we over de dood nooit zijn uitgepraat, want tot op de dag van vandaag heeft ‘de dood niets van zijn frisheid verloren’. Dat laatste komt van filosoof Emil Cioran, onmiskenbaar een van zijn helden. Keizer doet geen poging de dood te definiëren, dat kan ook niet: ‘Denken is dansen met je verstand. Op de melodie van de wereld. Daarom is denken over de dood zo moeilijk. Omdat het orkest zwijgt.’ Keizer loopt met zijn meesterlijke boek om de dood heen – op onderhoudende wijze, zegt hij zelf. En dat is helemaal waar.
Iedereen die deelneemt aan het MC-symposium De dokter en de dood krijgt na afloop het boek Reis om de dood van Bert Keizer.

Hein Reedijk
Specialist ouderengeneeskunde, Amsterdam
Inderdaad een prachtig en verfrissend boek. Je knapt er van op. Ik heb genoten.