Oud genoeg om dood te gaan

Oud genoeg om dood te gaan, Barbara Ehrenreich, Atlas Contact, 214 blz., 19,99 euro.

bestel direct

De cover zet je even op het verkeerde been. Oud genoeg om dood te gaan van de Amerikaanse publicist Barbara Ehrenreich líjkt te gaan over euthanasie, laatstewilpil of iets in die categorie. In feite behandelt Natural Causes: An Epidemic of Wellness, the Certainty of Dying, and Killing Ourselves to Live Longer (oorspronkelijke en betere titel) de Amerikaanse en westerse fixatie op gezond blijven en worden.

Waarom toch, vraagt Ehrenreich zich af, zou je jezelf afbeulen, lekker eten en drinken ontzeggen, je onderwerpen aan pijnlijke en vernederende bevolkingsonderzoeken, waarvan het nut maar beperkt is bewezen? Beter kun je energie steken, vindt zij, in een góed leven. In deze tijd waarin het woord preventie op ieders lippen bestorven lijkt, kan het geen kwaad om het gepeperde betoog over ‘de gezondheidsindustrie’ van Ehrenreich aan te horen. Alleen al het hoofdstuk over ‘de waanzin van mindfulness’ is de moeite waard. Mindfulness, dat zich heeft verspreid – o ironie – vanuit Silicon Valley: ‘Dit is boeddhisme in hapklare brokken, vercommercialiseerd en gespeend van iedere verwijzing naar het transcendente’. (Misschien is het een idee om de Engelse versie te nemen, de Nederlandse vertaling leest wat houterig.)

Hoewel Ehrenreich (1941) van oorsprong een gepromoveerd celbioloog is, en met smaak kan vertellen over macrofagen, schrijft ze al decennia over maatschappelijke kwesties. Ze heeft een wat spottende stijl, waarmee ze misstanden en misleiding aanpakt. Zo sabelde ze theorieën over ‘de kracht van positief denken’ neer in Smile or Die (2010), nadat ze was hersteld van borstkanker. Op 27 november ontvangt ze de Erasmusprijs.