Help, ik ben besmet!

Help, ik ben besmet!, het nieuwe ‘Cahier’ van de Stichting Biowetenschappen en Maatschappij kon niet beter getimed zijn. De samenstellers hebben zelfs nog plek weten in te ruimen voor de huidige coronacrisis. Alle facetten van infectieziekten en infectieziektebestrijding komen erin aan bod: de epidemiologie, surveillance, de manier waarop de bestrijding is georganiseerd, de rol van digitale en sociale media, en meer. De beste Nederlandse deskundigen – onder wie de deze dagen alomtegenwoordige Jaap van Dissel – schreven bijdragen met vaak illustratieve casuïstiek. Duidelijk wordt onder meer dat geautomatiseerde en realtimesurveillance best mogelijk is, maar dat het wel een stevige financiële investering vergt om alle informatiesystemen hierop aan te passen. Met de komst van meer en nieuwe soorten data en geavanceerde algoritmes krijgen we een steeds scherper beeld van hoe ziekten zich verspreiden. Dat klimaatverandering daarbij al snel als oorzaak wordt gezien van nieuwe uitbraken, blijkt niet helemaal terecht: andere factoren zijn vaak primair. Zo komt de toename van het aantal introducties van de tijgermug in Nederland door de groei van handel met en reizen naar het Middellandse Zeegebied. Dat de mug zich nog niet gevestigd heeft in Nederland komt door het Nederlandse uitroeiingsbeleid. Maar als we die strijd verliezen, dan zal de kans op overdracht door klimaatverandering wel degelijk hoger zijn, omdat virussen in muggen bij hogere zomertemperaturen zich sneller vermenigvuldigen.

Het cahier zet epidemieën ook in (historisch) perspectief: zo is het altijd weer schokkend te lezen dat er inmiddels wereldwijd 32 miljoen mensen zijn overleden aan aids en dat effectieve behandeling nu voor ruim 23 miljoen mensen toegankelijk is, maar voor vele miljoenen nog niet. Ergens lezen we: ‘Zolang er geen mens-op-mensoverdracht optreedt, is er in Nederland genoeg personeel voor zorg (ziekenhuizen en huisartsen) en bestrijding (GGD en RIVM). Bij ernstige overdraagbare ziektebeelden en bij mens-op-mensoverdracht zal de capaciteitsgrens van intensieve zorg en bestrijding snel bereikt zijn.’ Een op dit moment bezien nogal omineuze mededeling. 

Het cahier is voor 7,50 euro te bestellen en de pdf is gratis te downloaden via biomaatschappij.nl/besmet.