Heel de mens. Een leven lang zorgdilemma’s

Heel de mens. Een leven lang zorgdilemma’s, Louise J. Gunning-Schepers (red.), Amsterdam University Press, 262 blz., 19,99 euro.

bestel direct

‘Er lijkt in Nederland dus geen reden te zijn om aan te nemen dat vooral jongeren in Nederland burn-out zijn’, schrijft – keurig met cijfers onderbouwd – Judith Sluiter, de op 14 mei jl. op 55-jarige leeftijd overleden hoogleraar medische selectie en begeleiding van werknemers. Elf pagina’s verder betoogt Bastiaan Meijer, voorzitter Jong FNV, echter: ‘Verschillende onderzoeken tonen dus aan dat burn-outklachten onder jongeren wel degelijk een groeiend probleem zijn’, en heeft hij het zelfs over een ‘burn-outepidemie’.

De hierop volgende, originele column van studente Jeska Fritzsche begint met de regel ‘Het aantal burn-outs onder jongeren neemt schrikbarend toe.’ Laat dus vooral iedereen die nog heilig gelooft in één zaligmakende waarheid het boek Heel de mens. Een leven lang zorgdilemma’s onder redactie van Louise Gunning-Schepers, emeritus hoogleraar gezondheid en maatschappij, aanschaffen. Zij stond een jaar geleden aan de basis van de gelijknamige collegereeks aan het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (UvA) – het programma staat nog op de site. In de colleges werden tien hot items in de zorg – grosso modo gerangschikt van het levensbegin naar het levenseinde – door een heterogeen gezelschap van deskundigen belicht vanuit telkens twee perspectieven. De tweemaal tien bijdragen, die qua inhoud en leesbaarheid nogal variëren, worden in de bundel gevolgd door steeds twee – vaak verfrissende – columns van studenten. Mede dankzij de illustraties is het een bijzonder boek geworden, waarbij het – zoals in de inleiding terecht wordt aangegeven – nu eens niet om feiten gaat. Er bestonden overigens al twee boeken met dezelfde titel. De oudste betreft de in 1972 postuum uitgegeven bundel Heel de mens met 23 artikelen en voordrachten van de bekende Nijmeegse hoogleraar cultuur- en godsdienstpsychologie Han Fortmann (1912-1970). Ook dit nog altijd lezenswaardige boek haakt in op toentertijd actuele thema’s met veel aandacht voor het spanningsveld tussen maatschappelijke ontwikkelingen en de individuele behoeften van mensen.