Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u

Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u, Sander Heijne, De Correspondent, 189 blz., 18 euro.

bestel direct

De post, telecom, de energiesector, het spoor, de zorg: ze hebben gemeen dat ze allemaal op een of andere manier onderworpen zijn aan marktwerking en dat die marktwerking, concludeert journalist Sander Heijne in zijn goed onderbouwde analyse 'Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u', grotendeels is mislukt. Hij laat dat zien aan de hand van tal van voorbeelden, legt uit waar het idee om de publieke sector de wetten van de markt op te leggen vandaan komt en stelt vast dat het bij alle excessen ‘ronduit verbijsterend’ is dat een meerderheid van de bestuurders nog steeds gelooft in de heilzame werking ervan.

Heijne werkt voor De Correspondent en is dus een journalist met een mening. Zijn advies: demp het neoliberale moeras waarin de publieke diensten nu dreigen te verdrinken en depolitiseer het debat over marktwerking zo snel mogelijk. ‘Het is zinloos om marktwerking tot een politieke ideologie te verheffen. Marktwerking is een natuurverschijnsel, net als de zwaartekracht. Markten werken volgens hun eigen wetten. De traditionele dogma’s van links (tegen) en rechts (voor) over de markt zijn zinloos.’ Hij is realistisch genoeg om marktwerking niet principieel weg te zetten als onzinnig, maar hij weet dat het bij verkeerde toepassing desastreus uitpakt. Stel je daarom altijd eerst de volgende vragen, aldus Heijne. ‘Dienen de financiële prikkels het publieke belang? Betaalt de afnemer voor de eigen consumptie? Hebben zowel afnemers als aanbieders de vrijheid elkaar de deur te wijzen? Spelen alle internationale deelnemers het spel volgens dezelfde regels?’ Is het antwoord op één van deze vragen nee, dan luidt het advies: niet doen. Zo simpel kan het zijn.