Een geschiedenis van mijn zenuwen - Siri Hustvedt

Het raadsel van de bevende vrouw

Een geschiedenis van mijn zenuwen is meer dan alleen een geschiedenis van de zenuwen van schrijfster Siri Hustvedt. Het is ook een geschiedenis van andermans zenuwen en zenuwen in het algemeen.

In het boek gaat Hustvedt op zoek naar ‘de bevende vrouw’ in zichzelf. Tijdens een toespraak op een herdenkingsdienst voor haar vader krijgt ze haar eerste beefaanval. Ze begint vanaf de hals naar beneden hevig te schokken. ‘Mijn armen flapperden. Mijn knieën sloegen tegen elkaar. Ik stond te schudden als bij een attaque. Vreemd genoeg was mijn stem niet aangetast. Die bleef hetzelfde.’

Ze wil weten wat er aan de hand is. Voor de beefaanval had Hustvedt, die sinds haar kindertijd lijdt aan migraine, zich uit interesse al jarenlang verdiept in de wereld van hersenen en geest. Die ‘allesoverheersende passie’ garandeert een grondige zoektocht. ‘Als ik mezelf niet kon genezen, kon ik mezelf in elk geval leren begrijpen’.

In één lang betoog, zonder hoofdstukken, bespreekt ze diverse onderwerpen zoals hysterie, schizofrenie, depressie, afasie, trauma, hypnose, therapieën en medicatie. Ze put daarbij uit haar eigen ervaringen, talloze bronnen en het werk van uiteenlopende wetenschappers. Al komt Freud wel heel vaak voor. Hustvedt stelt talloze vragen, al dan niet filosofisch van aard, en slaat vele zijpaden in.

Hier en daar is de connectie met haar onverklaarde lichamelijke klachten nogal zoek. Al brengt ze de lezer daar uiteindelijk steeds weer naartoe. ‘Inmiddels word ik behandeld door een psychiater-psychoanalytica en een neurologe, maar geen van beiden kan me vertellen wie de bevende vrouw is’, schrijft ze aan het einde van het boek. En ‘de ups en downs van mijn eigen zenuwstelsel en mijn ontmoetingen met artsen illustreren hoe meerduidig ziekte en diagnose kunnen zijn.’

De zoektocht mag dan geen diagnose opleveren, tot acceptatie lijkt die – wellicht noodgedwongen – wel te leiden. Het levert hoe dan ook een toegankelijk geschreven beschouwing op, met uitgebreide informatie, veel weetjes en interessante (patiënten)casussen over het raadsel van lichaam en geest.

Babs Verblackt, journalist

Siri Hustvedt, Een geschiedenis van mijn zenuwen, De Bezige Bij, 208 blz., 19,50 euro.

Rubriek Scoop