Boeken en films & zo
Christiaan Vinkers Martijn Figee
2 minuten leestijd
boek

Dodelijke psychiatrie en stelselmatige ontkenning

Debat over medicatie in de psychiatrie

12 reacties

In het huidige tijdsgewricht zijn meningen vaak belangrijker dan feiten. Dat illustreert Peter Gøtzsche in zijn nieuwe boek Dodelijke psychiatrie en stelselmatige ontkenning. Zeker, een deel van de kritiek op de psychiatrie in het boek is valide en ook bekend bij de meeste psychiaters. Zo hebben antidepressiva bij jongeren vaak meer nadelen dan voordelen, werkt medicatie niet bij tegenslag in het leven en bedient de farmaceutische industrie zich te vaak van immorele en ontoelaatbare praktijken.

Helaas sneeuwt zinnige kritiek in dit boek onder door een lawine aan angstaanjagende beweringen en ongefundeerde overdrijvingen. Het is een beproefd recept om op boze toon en zonder nuance te wijzen op grote gevaren. Inderdaad krijgen alle partijen er in het boek flink van langs: corrupte patiëntenorganisaties, falende overheidsinstanties, pseudowetenschappelijke psychiaters en de verderfelijke farmaceutische industrie. Met een aantal individuele psychiaters en wetenschappers wordt ook persoonlijk afgerekend in paginalange tirades.

Zoals altijd geldt: extraordinary claims require extraordinary evidence, maar helaas komt er geen boter bij de vis. Een kleine greep uit Gøtzsches extreme claims: psychofarmaca werken niet en hebben honderdduizenden doden veroorzaakt, bipolaire stoornissen zijn voornamelijk iatrogeen bepaald en de Amerikaanse psychiatrie inspireerde Adolf Hitler tot vergassing van geesteszieken. Veel onderzoek wordt helaas deels of selectief aangehaald. Zo laat Gøtzsche zijn eigen recente meta-analyse weg waaruit blijkt dat antidepressiva het risico op suïcidaliteit en agressie bij volwassenen niet verhogen.

Het wrede alternatief dat Gøtzsche aandraagt voor mensen die lijden aan ernstige psychiatrische klachten is om geen psychiater meer te bezoeken en alle vergoedingen voor geneesmiddelen in de psychiatrie af te schaffen. Dit zal alleen maar zorgen voor meer lijden en stigma. Niemand zou zich moeten schamen voor het gebruik van medicatie. Medicatie heeft er in belangrijke mate aan bijgedragen dat vele mensen met een ernstige psychose, dwangstoornis of depressie niet meer zoals vroeger veroordeeld zijn tot langdurig verblijf in inrichtingen maar thuis behandeld kunnen worden. Antipsychotica zijn een stuk effectiever dan placebo, en een antidepressivum is ongeveer even effectief als psychotherapie. Bovendien werkt medicatie voor psychiatrische ziektes over het algemeen niet slechter dan voor de gemiddelde lichamelijke ziekte. Dat betekent niet dat iedereen ‘aan de pillen moet’, en een discussie over de plek van medicatie in de behandeling van psychiatrische aandoeningen moet zeker gevoerd worden. Zonder sensatie, en mét de nodige nuance. Daar heeft het Nederlandse publiek recht op en psychiaters moeten daarvoor openstaan. Niet als reactie op dit boek, maar vanuit de kennis, kunde en ervaring die er in psychiatrisch Nederland bestaat. Laten we als psychiaters die handschoen dan ook oppakken.

Christiaan Vinkers (psychiater UMC Utrecht Hersencentrum) & Martijn Figee (psychiater AMC)

Dodelijke psychiatrie en stelselmatige ontkenning, Peter Gøtzsche, Lemniscaat, 472 blz., 24,95 euro.

bestel direct

Lees ook
Media en cultuur boek antidepressiva
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Rien Van

    Opleider Psychiatrie, Amsterdam

    Prima en belangrijke recensie van dit absurde boek.
    Over dodelijke psychiatrie gesproken, als we zo als dit boek stelt daadwerkelijk 98% van de antidepressiva zouden stoppen, hoeveel extra suïcides zou dat per jaar geven?
    En hebben de patienten zel...f ook nog iets te vertellen? De beslissing om (langdurig) een antidepressivum te gebruiken gaat altijd in nauwe samenspraak en is voor de de betrokken patient vrijwel nooit lichtvaardig.
    Ik ben erg voor psychotherapie, maar als je de onderzoeksmethodologie van Gotsche op dat veld zou toepassen kunnen we ook daar beter van afzien en staan de patienten dus echt in de kou.

  • Anton J.M. Loonen

    Hoogleraar farmacotherapie bij psychiatrische patiënten, Roosendaal

    Peter Gøtzsche geeft voortdurend aan één van de mede-oprichters te zijn van de Cochrane-organisatie en directeur van de Nordic Cochrane Centre. In zijn geschriften maakt hij gebruik van het briefpapier van deze organisatie en van zijn email-adres 'p...cg@cochrane.dk'. Hij heeft in ieder geval niet verhinderd dat mijn gerechtelijke rapportage, die onder zijn geheimhoudingsplicht als getuige-deskundige bij de rechtbank valt, breed is verspreid. Naar mijn mening brengt hij met zijn geschriften de gezondheid en het leven van onbekenden in gevaar. Door te suggereren dat antidepressiva en antipsychotica onwerkzaam zijn en psychiaters ondeskundig, ondermijnt hij het vertrouwen van de meest kwetsbare personen in hun behandelaars en kan hij bewerkstelligen dat mensen die antidepressiva of antipsychotica nodig hebben deze niet gaan gebruiken of het gebruik daarvan stoppen. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid en het leven van deze mensen (en hun belangrijke anderen). Bij mijn weten heeft de Cochrane-organisatie wel afstand genomen van zijn uitspraken, maar geen actie ondernomen tegen het wekken van de suggestie dat de uitspraken vanuit deze organisatie worden gedaan. Dit maakt Cochrane mede-verantwoordelijk en m.i. ook aansprakelijk voor de mogelijk ontstane schade. Indien Cochrane de banden met Peter Gøtzsche niet wil verbreken, is naar mijn mening onderzoek noodzakelijk naar de betrouwbaarheid en validiteit van alle publicaties van deze organisatie. Hierbij moet tevens aandacht worden besteed aan de inbreng van ervaren professionals (clinici) bij het valideren van de reviews naar de gewone klinische situatie. Gøtzsche is, juist als de meeste personen die bij Cochrane aan de knoppen zitten, epidemioloog. De kritiek van het ontbreken van validiteit voor de behandeling van patiënten kan gemakkelijk ook voor andere Cochrane-geschriften gelden.

  • Antoinette Quiel, arts

    Arts ouderenzorg, Amsterdam

    De recensie bevat een aantal onjuistheden: Gotsche heeft wel respect voor psychiaters en zijn data zijn wel goed onderbouwd. Het belang van de psychiatrische behandeling spreekt hij ook uit....u kunt dit simpel zelf horen en zien op de website van " ...de balie" door te kijken naar de recente discussie avond in Amsterdam. Het spijt me dat de recensenten zelf zo eenzijdig reageren.

  • Wim van der Pol

    Counselor, Delft

    Zijn boek verkoopt goed, zijn praatjes drukbezocht. Het zijn dezelfde principes van marketing als die van de industrie waartegen hij tehooploopt. Het volgende boek zal zeker nog meer ongenuanceerde uitlatingen bevatten. Populistische geneeskunde. Kan... interessant worden. Reageren heeft geen zin. Ik laat het hier maar bij.

  • W.J. Duits

    Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland

    Gut collega Gotzche, heeft u uw pillen niet op tijd genomen? Of heeft de schematherapie te weinig opgeleverd? De psychiatrie wil ik niet heilig verklaren, maar dit is toch wel een heel sterk verhaal.
    Het is altijd goed om iets ter discussie te stell...en, zeker het vak psychiatrie, maar is het dan niet wat ongenuanceerd om alle psychiaters over een kam te scheren? Is de maatschappij nu echt geholpen met deze uitspraken van u? Grenst het niet aan onverantwoordelijk gedrag? De vraag aan de psychiatrie zou kunnen zijn: "Bent u zich wel bewust welke impact uw handelen heeft op iemands leven?". Of: "Gaat u wel zorgvuldig genoeg om met de mensen die aan uw zorg zijn overgeleverd?". Maar deze vragen kunnen aan elke arts gesteld worden.

  • Anne-Marie van Dam

    Psychiater, Amsterdam

    Is de heer Gøtzsche misschien lid van de Scientology Kerk? zijn verhaal lijkt namelijk wel erg op hun verhaal.

  • Jan Keppel Hesselink

    arts-pijnbehandelaar, Bosch en Duin

    Gøtzsche heeft geen verstand van zaken. Maar wel een hoog roepgehalte. Dat is kenmerkend voor de postmoderne samenleving. Waarin iedereen zijn mening op het internet kwakt of in een boek perst. Het zijn allemaal ego-versterkende activiteiten voor de ...schrijver in kwestie, en het heeft niets met wetenschap te maken.
    Het is alles ja gans onwetenschappelijk, menen we met professor Prlwytzkofsky, ook een hooggeleerde, en die kan het immers weten.
    Het zijn precies dit soort boeken en uitingen die de standing van de wetenschap en de geneeskunde totaal onderuit halen, en het werk van artsen ondermijnen.
    Als we niet gezamenlijk gaan doorzien dat dit soort boeken en verhalen allen epifenomenen zijn van het de maatschappij doordringende en infiltrerende postmodernisme, blijven we Don Quichotte spelen, als we weerwoord geven aan krankzinnigen zoals de hooggeleerde Gøtzsche.

  • Menno Oosterhoff

    psychiater, THESINGE Nederland

    Het overkwam prof. Kuiper. Die was niet zo erg op psychofarmaca. Maar hij kreeg een verschrikkelijke psychotische depressie, de melancholie, de zwarte gal. Onvoorstelbaar lijden en bij hem ook het syndroom van Cottard,. denken dat je al in de hel zit... en voor straf nog onder de levenden bent. Hij knapte uiteindelijk op op een MAO-remmer, een antidepressivum wat nog maar zelden gebruikt wordt. Hij beschreef het hele proces in "Ver heen".
    Nee, dat gun je ook Gotzsche niet. Maar ook als je het eenmaal gezien hebt en hebt gezien hoe iemand dankzij medicatie daaruit kan komen dan zou je nooit spreken zoals hij. Nooit.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Het past helaas wel in de huidige mode dat psychiatrie geen volwaardig medisch specialisme zou zijn. Overigens mede dankzij het beleid van Schippers en andere kortzichtige beleidsmakers en politici. De psychiatrie heeft inmiddels de algemene ziekenhu...izen grotendeels verlaten.

    En dat terwijl we het over het meest gecompliceerde orgaan hebben dat het lichaam rijk is. En waarvan je niet zoals bij een hart aan 80% van de capaciteit genoeg hebt om goed mee te kunnen leven, en niet zoals bij een darm, lever of nier relatief ongestraft de helft chirurgisch kunt verwijderen. Transplanteren is ook al geen optie. En dan kijk ik als neuroloog grotendeels naar de anatomie van dit orgaan, en nog maar relatief weinig naar de functie. Omdat we daar, alle neurowetenschap ten spijt, nog erg weinig van begrijpen. En het gaat ook nog eens om het orgaan waar alles samenkomt, soma, cultuur en maatschappij, met al haar mogelijk ziekmakende factoren.

    Natuurlijk is medicatie dan een beperkt middel, met ook de nodige nadelige effecten, maar het is in ieder geval een werkzaam middel. Een middel dat voor een niet onaanzienlijk deel van de mensen het leven leefbaar maakt. Ik ben er zelf een van. Ik gun zelfs Gøtze geen ernstige melancholische depressie. Al zou hij er ongetwijfeld verstandiger van worden. Als hij het al overleeft.

  • E.B. van Veen

    huisarts, Kampen

    Het is wreed wat Gøtzsche doet en onverantwoord wat collega Bijl heeft gedaan met zijn uitlatingen in Trouw. Het leidt tot verwarring onder de bevolking en schildert psychiaters en ook huisartsen af als prutsers zonder enige kennis van zaken. Het is ...tegenwoordig al zo moeilijk om behandeling door een psychiater gedaan te krijgen! Geheel met Menno eens; dit mag niet onweersproken blijven. Het is wreed en onverantwoord.

  • M.D. Oosterhoff

    psychiater, THESINGE Nederland

    Beter is om even te wachten en dan straks het boek 'Even slikken" van Vinkers en Vis te kopen.
    https://www.uitgeverijbalans.nl/boeken/even-slikken/

  • M.D. Oosterhoff

    psychiater, THESINGE Nederland

    Dat onder deze vernietigende recensie dan staat: Direct bestellen doet mij er dan aan twijfelen of het wel goed is om te reageren op Gotzsche. Wat je aandacht geeft groeit. Maar je kunt de spookverhalen niet onweersproken laten.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.