Dingen die we verloren in het vuur

Dingen die we verloren in het vuur, Mariana Enriquez, Atlas Contact, 272 blz., 21,99 euro.

bestel direct

De bundel Dingen die we verloren in het vuur van de jonge Argentijnse auteur Mariana Enriquez bevat zonder uitzondering indringende, raadselachtige en horrorachtige verhalen. Overduidelijk Latijns-Amerikaans (en dat is een compliment). De verhalen spelen zich af in een wereld waaruit de beschaving zich heeft teruggetrokken, in de buiten- en sloppenwijken van Buenos Aires, en soms de pampa’s. Leven betekent hier overleven. Meer niet. Neem het coming-of-ageverhaal De jaren onder invloed. Jaar na jaar doet de vrouwelijke verteller verslag van haar leven. Met haar clubje vriendinnen besluit ze om zo min mogelijk te eten. ‘We wilden licht en bleek als pasgestorven meisjes worden. We wilden geen sporen achterlaten in de sneeuw, zeiden we, hoewel het in onze stad nooit sneeuwde.’ Cocaïne, lsd en alcohol zijn voedingsmiddelen. Een ongewenste zwangerschap wordt afgebroken in een illegale kliniek waar, ‘naar men zegt’, de honden de foetussen opeten. Het eindigt met een moord. In Einde van het schooljaar snijdt het merkwaardige meisje Marcela plotseling met snelle en precieze bewegingen haar gezichtshuid open met een scheermes. Daarna rukt ze zich de haren uit het hoofd. Een psychische stoornis, overduidelijk, waarbij ze, ondanks haar automutilatie, een zekere grandeur behoudt. En dat is knap van Enriquez. Als de verteller in een vlaagje van uitzonderlijke empathie het meisje thuis bezoekt, krijgt ze een boodschap mee die de lezer pijn doet. Het titelverhaal sluit de bundel af en vormt het hoogtepunt. Er is een naamloos meisje in de metro dat zichzelf voorstelt aan de andere reizigers. Ze heeft één oog, en haar hele gezicht is een bruin, met spinnenwebben doortrokken masker. Niemand gelooft dat zij en de vrouwen die haar navolgden zichzelf in brand staken. Maar dat is wel degelijk het geval. Zo ontwikkelt zich een persoonlijke drama tot een maatschappelijke aanklacht tegen mannen (aan verbrande vrouwen valt geen schoonheid te misbruiken) en tegen een eeuwenlange heksenjacht. Wat ging verloren in het vuur? De menselijkheid. Huiveringwekkend.