De hemel schilfert

De hemel schilfert, Frans Meulenberg, Belvedere, 103 blz., 17,50 euro.

Bestel het boek

Voor mij bestaat geen groter verrukking dan het ontdekken van de weerklank van een psoriasismotief in de belletrie’, schrijft publicist Frans Meulenberg (zelf psoriasispatiënt) in het voorwoord bij zijn De hemel schilfert, een verzameling lucide beschouwingen over psoriasis in de wereldliteratuur, en in een fameuze tv-serie: The Singing Detective.

Die serie van Dennis Potter en het literaire werk van auteurs als John Updike en Simon Vestdijk (Het glinsterend pantser) dat Meulenberg bespreekt zijn voor de hand liggende keuzes, maar hij zoekt en vindt ‘huidschilfers’ ook op onvermoede plekken – in Het Bureau van J.J.Voskuil bijvoorbeeld, of bij Nescio, bij wie God zelf de ziekte lijkt te hebben. Volgens Meulenberg fungeert psoriasis in de meeste fictie ‘als metafoor voor het creatieve proces’. Dat laat hij overtuigend zien, in een boekje waarin hij zich overigens columnachtige uitstapjes veroorlooft die losstaan van het centrale thema. In één ervan bezweert hij ons nog maar eens dat de ‘fictie’ van het verhaal meer overtuigt dan de ‘factie’ van het wetenschappelijk betoog. Dat De hemel schilfert motiveert tot (her)lezen van fictie – altijd een teken van kwaliteit – past mooi bij die opvatting. Zo kwam ik uit bij de novelle The End van Samuel Beckett, waarin de naamloze hoofdpersoon de lof zingt van het krabben, volgens hem een groter genot dan seksueel genot. Hij mag zich gelukkig prijzen, want heeft ‘plekken eczeem en psoriasis’ die hij ‘kon laten jeuken door er alleen maar aan te denken’.