Crimes of the Future

Crimes of the Future, nu in de bioscoop.

De betrekkingen die het imposante oeuvre van de Canadese filmmaker David Cronenberg onderhoudt met de (bio)medische wereld zijn zo veelvuldig dat je er een special van Medisch Contact aan zou kunnen wijden. Denk aan zijn films over twee ontsporende gynaecologen (Dead Ringers), neurochirurgische ingrepen (eXistenZ), een enge parasitaire ziekte (Shivers), protheses (Crash), mutaties (The Fly) en ziekten van de geest (Naked Lunch, Spider, A Dangerous Method). Kroon op dat werk, want veel van zijn thematiek komt erin samen, is zijn nieuwste film: Crimes of the Future.

Volgens sommigen is hij daarmee na lange tijd weer ‘in vorm’, maar dat is onzin: Cronenberg is nooit ‘uit vorm’ geweest. Dit is in een notendop het hart van de vertelling: in een dystopische toekomst past het DNA van de aardse bevolking zich steeds meer aan zijn kunstmatige en vervuilde omgeving aan. Dankzij dit ‘accelerated evolution syndrome’ muteert de mensheid (pijn verdwijnt) en is ‘desktopchirurgie’ gemeengoed. Kunstenaar Saul Tenser maakt gebruik van deze evoluties en laat nieuwe organen groeien in zijn lichaam die hij samen met zijn partner Caprice operatief verwijdert tijdens liveperformances – chirurgie als een soort performance kennen we nog van Dead Ringers overigens. Dat klinkt als bodyhorror, maar Cronenberg is een groot en vooral intellectueel filmmaker: hij shockeert veel minder dan dat hij aanzet tot denken. Hij is ook nu weer de duistere romanticus die de grenzen van de menselijke conditie verkent – into the heart of darkness heet het in de film. Vrijwel al zijn werk staat in het teken van het lichaam-geestdualisme, en steeds weer benadrukt hij daarbij dat (medische) technologie een verlengstuk van het menselijk lichaam is. Imposante film, maar vast niet ieders kopje thee.