Boek: Thuis - Toni Morrison

Medische experimenten en oorlogsleed

Thuis van de Amerikaanse Nobelprijswinnares Toni Morrison draait om Frank en Cee Money (‘Het idiote is onze achternaam. Geld. Terwijl we geen cent hadden’), een broer en zus die het troosteloze Amerikaanse stadje van hun jeugd verlaten om ieder weer in een andere hel terecht te komen.

Frank komt als een gebroken man terug uit de oorlog in Korea, lichamelijk en geestelijk gehavend, vol vragen en verwijten, schaamte en woede. Cee wordt na een mislukt huwelijk inwonende hulp bij een arts en zijn gezin, die ‘arme mensen – vooral meisjes en vrouwen –’ helpt en ‘heel belangrijke experimenten’ uitvoert. Als Frank per brief te horen krijgt dat zijn zusje in levensgevaar is, reist hij in al zijn ellende naar haar toe. Hij is bang dat hij zijn zusje niet kan redden zoals hij ook zijn vrienden in Korea niet heeft weten te redden: ‘Als ze stierf omdat een zelfingenomen, verdorven arts haar had opengesneden, zouden alle oorlogsherinneringen verbleken bij wat hij die man zou aandoen.’

Aan welke medische experimenten Cee precies wordt blootgesteld blijft gissen, en ook niet alle gruwelijkheden uit Korea worden tot in detail besproken. Die minimale onthullingen houden de lezer deels in de ban, maar ontnemen het verhaal tegelijkertijd een zekere diepgang. Thuis verbeeldt vooral de hardheid van het leven, het omgaan met tegenslag, lot en traumatische gebeurtenissen, in de Amerikaanse maatschappij van de jaren vijftig, vol rassendiscriminatie, geweld en armoede. In eerste instantie sterk opgebouwd, maar naar het einde toe zwakker: het zachte, bijna gehaaste alles-komt-misschien-nog-wel-goed einde lijkt bijna niet te passen bij deze harde geschiedenis. BV

Thuis, Toni Morrisson, De Bezige Bij, 158 blz., 17,80 euro