Boek: Allereerst niet schaden: Verhalen van een hersenchirurg

Neurochirurgische verhalen

Als Henry Marsh, lang geleden, hoopt neurochirurg te worden, hoort hij: ‘Het opereren is het moeilijkste niet. (…) De echte problemen hebben allemaal te maken met de beslissingen waarvoor je komt te staan.’ Aan het eind van zijn carrière blikt Marsh terug in Allereerst niet schaden: Verhalen van een hersenchirurg, een boek vol boeiende casuïstiek die deze waarschuwing recht doet.

Er zijn een paar rode draden. Zoals ontzag voor sommige beelden. Naar hersenscans met een epifysetumor kijken chirurgen ‘ongeveer zoals bergbeklimmers opkijken tegen de hoge top die ze hopen te bedwingen’. Of liefde voor het vak, zijnde de ‘subtiele chirurgische poëzie’ van de kleurrijke afwijkingen en behandeltechnieken. En bescheidenheid, omdat zijn obsessie voor hersenchirurgie, inclusief de bijbehorende eigendunk, eindigt in een echtscheiding. Plus de dilemma’s, zoals bij een vrouw met een aneurysma in de hersenen als toevalsbevinding. Opereren of niet? Niet opereren betekent dat de patiënt op enig moment een rampzalige beroerte kan krijgen. Daarentegen kan ze mogelijk nog jaren leven zonder dat het aneurysma knapt. Bij een operatie bestaat bovendien de kans dat de neurochirurg juist die hersenbloeding veroorzaakt. De patiënt geeft de doorslag: ze wil ‘niet leven met dat ding in mijn hoofd’.

Marsh schreef ook een persoonlijk boek. Hij is arts-assistent als zijn 3 maanden oude zoontje een acute hydrocefalus krijgt. Een spoedoperatie is nodig. Die slaagt. Vele jaren later ziet hij dezelfde neurochirurg falen bij een kind met dezelfde indicatie. Zo dun is het lijntje tussen leven en dood. - Frans Meulenberg

Allereerst niet schaden: Verhalen van een hersenchirurg, Henry Marsh, Nieuw Amsterdam, 272 blz., 22,95 euro.