Anatomia - De ontdekking van het menselijk lichaam in de Lage Landen (16de-18de eeuw)
Anatomische geschiedenis
Plaats een reactie
Anatomia - De ontdekking van het menselijk lichaam in de Lage Landen (16de-18de eeuw), Paul Broos, Davidfonds Uitgeverij/Amsterdam University Press, 256 blz., 49,99 euro
Begeleidende teksten in fraaie prentenboeken leiden meestal een pover bestaan. De lezer is immers gefascineerd door de rijke illustraties. Dat gevaar dreigt ook bij Anatomia - De ontdekking van het menselijk lichaam in de Lage Landen. De facsimile’s van anatomische ontledingen en preparaten zijn uitzonderlijk mooi in hun vernuftige gedetailleerdheid. Maar zij vormen uiteindelijk alleen de verluchtingen van een boeiende tekst, die de lezer meeneemt door de geschiedenis van de eerste systematische beschrijving van de anatomie van het menselijk lichaam uit De humani corporis fabrica uit het jaar 1543 (het jaar waarin ook Copernicus zijn boek over de omwenteling van de planeten publiceerde) tot aan Boerhaave in de 18de eeuw.
Het verhaal begint met de zeer begaafde en systematische Andreas van Wesele, telg uit een geslacht afkomstig uit Wesel (nabij Nijmegen), door zijn wetenschappelijke peregrinaties door Europa beter bekend als Andreas Vesalius. De auteur van dit boek, de Leuvense emeritus hoogleraar Paul Broos, heeft een meeslepende schrijfstijl waarin hij de grande en de petite histoire kunstig vervlecht, met als rode draad de aanvankelijk statische beschrijving van de anatomie van het menselijk lichaam aan de hand van zorgvuldige dissecties – fraai in beeld gebracht door etsen en preparaten – overgaand in de beschrijving van de functionele anatomie door Harvey en in onze contreien Fortunatus Plomp. De reis voert langs bekende namen als Reinier de Graaf en Swammerdam (met een kostelijke beschrijving van hun levenslange kleinzielige ruzie), Govert Bidloo, Jan Palfijn tot aan de grote Boerhaave. Deze laatste zou volledig instaan voor een nieuwe uitgave van Vesalius’ Fabrica onder de veelzeggende titel Opera omnia anatomica & chirurgica. Toch hield Boerhaave ondanks alle inmiddels geleverde evidentie nog deels vast aan de oeroude humeurenleer. Bijgeloof kan hardnekkig zijn!
Dit prachtige boek gun ik zowel pas afgestudeerde als afzwaaiende artsen als opstap naar of afstap van hun geneeskundige carrière. Rutger Jan van der Gaag, emeritus hoogleraar psychiatrie
- Er zijn nog geen reacties
