Afscheid - Gedicht uit de tijd van het virus

Afscheid – Gedicht uit de tijd van het virus, Cees Nooteboom, Uitgeverij Koppernik, 56 blz., 17 euro.

bestellen

Poëzie heeft vaak een tastend karakter. Ook de poëzie van Cees Nooteboom. Al schrijft hij geen gedichten die zich louter inwaarts richten en zich afwenden van de actualiteit. Dat is nagenoeg onmogelijk: ‘Probeer uit de wereld weg te blijven, en de wereld haalt je in.’

Zijn nieuwe bundel Afscheid bevat drie afdelingen met als thema’s de oorlog, kunst en hét virus van onze tijd. Nooteboom (1933) is van de generatie die door de oorlog ‘betekend’ is, dus niet ‘getekend’; het was de oorlog die het individu en het leven betekenis gaf en geeft. Net zoals kunst dat vermag, alsook een virus. Geen wonder dat ‘identificerende’ woorden als gezicht, mond, hoofd, spiegel en verdriet vaak terugkeren.

Deze jaloersmakend fraaie uitgave bevat intieme en vormvaste gedichten, bestaande uit drie strofen van vier regels met als afsluiting een coda, een staartje.

Hoewel de auteur grote vragen niet schuwt: ‘Hoeveel levens gaan er in een leven?’, zijn de antwoorden melancholische mijmeringen, met minieme variaties, maar niet minder trefzeker. Dichten is net als denken een lust.

En het coronavirus? Dat sluimert tussen de regels door en blijft buiten beeld, net als het ‘leger van helpers’. Het virus maakt deel uit van de condition humaine, waarin ‘mensen langzaam uit hun bestaan lopen’. Elders vat hij het leven samen als ‘een terugtocht na nederlaag / maar geen bestemming’.

Nooteboom bewijst in deze rijke en vitale bundel: poëzie lezen is een geheim bijwonen.