Waar verzet jij je tegen?

Waar verzet jij je tegen?, Mark Geels & Tim van Opijnen, Maven Publishing, 293 blz. 19,50. Verschijnt 24 oktober.

Het is al bijna traditie: voor de vierde keer stelt iemand uit de wereld van wetenschap en cultuur een prangende vraag en een groot aantal wetenschappers, kunstenaars, ondernemers, publicisten, enz. geeft een persoonlijk antwoord. Die antwoorden worden vervolgens gebundeld in een boek door uitgever Maven Publishing. Dit jaar kwam de vraag van fotograaf/filmer Anton Corbijn: ‘Waar verzet jij je tegen?

Waar ben jij boos over en hoe gebruik jij die energie om de wereld positief te beïnvloeden?’ Je kunt dus ook zeggen: waar kom je voor op? Corbijn kreeg honderd-en-een zeer uiteenlopende antwoorden. Van een hersenwetenschapper die zich verzet tegen boosheid an sich (‘boosheid is een construct’) bijvoorbeeld, van diens collega die zich verzet tegen het taboe op hersenziekten. En van een paar excentriekelingen die zich – heel merkwaardig – vooral tegen zichzelf verzetten. Maar ook van medisch-ethicus Heleen Dupuis, die opkomt voor de ratio: ‘Hét grote probleem waarmee de mensheid worstelt, is dat wij het er niet over eens kunnen worden welke eisen van redelijkheid alle mensen zich zouden moeten aantrekken. Dit ontkennen leidt uiteindelijk tot monsters: haat, oorlog en geweld. Daarom verzet ik mij tegen de slaap der rede.’

Neuropsycholoog Hilde Geurts laat zien hoe visies op ADHD en autisme zijn veranderd in de loop der jaren en hoe ook de wetenschap zich laat leiden door hypes. Ze komt op voor meer kennis, onderzoek en vooral nuance en verzet zich tegen ‘klok-en-klepeluitspraken’.

Internist-geriater Sophia de Rooij komt op voor de ‘nieuwe zorg’, voor ‘terugkeer van de menselijke maat, meer tijd voor de dialoog, samen beslissen, de ander in staat stellen een goede afweging te maken’. En arts-filosoof Bert Keizer beweegt zich op vertrouwd terrein als hij zich vreselijk boos maakt over kankeronderzoekers die zitten te ‘tetteren’ bij het tv-programma DWDD en valse hoop wekken. De moleculaire obsessie met ziekte en ziek zijn is volgens hem ‘duur en zinloos en verpest menig levenseinde’. Zijn advies: ‘Zoek een diagnose en een prognose bij de dokter. En probeer op een ander adres troost te krijgen voor het feit dat het lot je volkomen ten onrechte te grazen neemt.’ En zo is er veel meer. Leuk boek.