Patiënten hebben recht op inzage in hun dossier. Maar ook op inzage in de persoonlijke aantekeningen van een arts? Horen die wel thuis in het medisch dossier? En wat is verstandig? Bijvoorbeeld bij genoteerde vermoedens van kindermishandeling of huiselijk geweld.
Een verzekeringsarts concludeert dat er geen medische redenen zijn om de arbeidsongeschiktheid van een werknemer te continueren. Hij dringt aan op een gesprek tussen zijn patiënt en diens werkgever en hoopt zo een tijdens de ziekteperiode ontstaan conflict op te lossen. Die ontmoeting komt er, bij de arts thuis en onder zijn begeleiding.
Een neuroloog werd gebeld door de vrouw van een patiënt die een frontaal syndroom overhield aan hersenletsel dat hij bij een auto-ongeluk opliep. De vrouw wilde tegenhouden dat haar man een risicovolle financiële transactie zou doen. De neuroloog heeft toen – onder tijdsdruk – een afweging gemaakt en uit zorg voor haar patiënt en zijn gezin een brief opgesteld waarin stond wat er met de man aan de hand was.
Een specialist ouderengeneeskunde verleende in 2016 euthanasie aan een 74-jarige diepdemente vrouw in een verpleeghuis. De patiënt had schriftelijk vastgelegd dat ze niet naar zo’n instelling wilde en om euthanasie verzocht voor het moment dat ze daar zelf de tijd rijp voor zou achten.
Het zal je maar gebeuren: er wordt een tuchtklacht tegen je ingediend, maar de patiënt zelf weet eigenlijk niet precies waar die over gaat. Dit is wat de specialist ouderengeneeskunde uit deze tuchtzaak overkwam. Deze ‘aardige, dementerende patiënte’ had volgens de arts geen begrip van tijd, plaats en locatie.
De huisarts uit deze tuchtzaak meldt bij zijn werkgever dat hij een seksuele relatie heeft gehad met een van zijn patiënten. Hij wordt ontslagen, de inspectie doet onderzoek, die heeft er vertrouwen in dat deze arts niet opnieuw de fout in gaat en er volgt een plan van aanpak. Kort gezegd moet hij aan zichzelf gaan werken en zijn werkzaamheden langzaamaan weer uitbreiden. Hij mag zijn handjes dichtknijpen, want in de regel stapt de inspectie hiervoor direct naar de tuchtrechter.
Op de huisartsenpost ziet een huisarts een peuter die sinds een week af en aan ziek is, al drie dagen braakt en in één nacht vijftien keer diarree heeft gehad. Bij onderzoek ziet de huisarts een alert kind dat flink tegenstribbelt. Ze vindt geen aanwijzingen voor dehydratie. Met adviezen en uitleg over alarmsymptomen mag het kindje met moeder mee naar huis. Enkele uren later raakt het kind buiten westen, en het overlijdt.
Vanaf januari 2020 krijgen nabestaanden een wettelijk recht op inzage in het medisch dossier van een overleden patiënt. Belangrijke reden voor deze wijziging in de WGBO is om de positie van naasten te verbeteren, daarbij dicht aan te sluiten bij de wensen van de patiënt en de praktijk te verduidelijken. Ik denk dat het niet altijd zo zal uitpakken. Vooral omdat de ‘veronderstelde toestemming’ van de overleden patiënt niet in de wet wordt opgenomen.
Een vrouw belt tegen half tien ’s ochtends de huisartsenpost vanwege hevige pijn aan beide armen en op de borst. Na verder uitvragen van de klacht biedt de triagist haar een consult op de hap aan, maar de vrouw zegt dat ze niet kan komen.
Een internist schrijft een dame met (mogelijk familiaire) hypercholesterolemie een statine voor. Na twee weken stopt ze hiermee vanwege spierklachten. Dan geeft hij ezetimib, maar dat zet onvoldoende zoden aan de dijk, vindt hij. Hij besluit haar over te zetten op een PCSK9-remmer.
Een huisarts zette een patiënt over van vitamine-K-antagonist fenprocoumon op het direct orale anticoagulantium dabigatran. Zonder overleg met de trombosedienst, of controle van zijn INR. Achteraf bleek zijn INR op dat moment torenhoog, en was het dus niet verstandig om direct met een antistollingsmiddel te starten.
‘Moet bewegen’, ‘hevige krampen’, ‘stekende aanvallen’: achteraf is het altijd makkelijk praten, maar wie de notities leest van de verschillende artsen die deze man zagen, zal koliekpijn in de differentiaaldiagnose zetten.
Twee cardiologen, een verpleegkundige, een arts-assistent interne geneeskunde en een internist moeten zich verantwoorden over de zorg die zij leverden aan een vrouw die kwam te overlijden tijdens een ziekenhuisopname. Hieronder de zaak tegen de internist.
Patiënten die minder of andere zorg willen dan geadviseerd: het stelt artsen voor ingewikkelde dilemma’s. Bijvoorbeeld een hoogzwangere risicopatiënte die bij haar bevalling minder zorg wil ontvangen dan de professionele standaard voorschrijft. Ga je mee in haar wens waarmee je in feite suboptimale zorg verleent
Euthanasie verlenen is zwaar. Geregeld zoeken artsen hierbij steun van een collega. Soms vormen artsen bij een verzoek een duo. Goede reden daarvoor kan comorbiditeit van de patiënt zijn. In deze zaak vroeg een verpleeghuisbewoner van boven de 70 jaar met onder meer een bipolaire stoornis en parkinsonisme zijn psychiater om hem te helpen sterven.
Nadat een patiënte in een verpleeghuis is overleden, wil haar nicht dat er obductie plaatsvindt. De specialist ouderengeneeskunde neemt vervolgens contact op met de professionele mentor van patiënte. Samen besluiten zij dat er geen obductie komt. Daar neemt de nicht geen genoegen mee.
Zeven jaar na een operatie krijgt een chirurg alsnog een tuchtklacht over die ingreep ingediend. Het gaat over een laparoscopische fundoplicatie die hij bij een vrouw van 41 jaar oud had uitgevoerd. Zij vindt achteraf dat de chirurg te snel, en zonder goed onderzoek, heeft besloten haar te opereren.
Een anios werkzaam als zaalarts op een intensivecareafdeling krijgt tegen het eind van haar dienst het verzoek naar een patiënt te gaan kijken. Dat doet ze, ze stelt een beleid in en gaat vervolgens de overdracht in. Na afloop daarvan gaat ze met de collega die haar dienst overneemt nog eens langs bij de patiënt.
Het was bizar genoeg niet de eerste keer dat in de woning van de arts uit deze tuchtzaak iemand overleed na zogenaamde chemseks: seks onder invloed van drugs. In 2014 overleed iemand na gezamenlijk gebruik van GHB.
Kunt u voor de tuchtrechter verschijnen voor medische hulp die u op straat, buiten werktijd, verleent? Jazeker, u handelt dan als arts, en daarover kunt u onder omstandigheden ter verantwoording worden geroepen.
Meer diagnostiek, meer behandelen, snel insturen: dat levert zelden tuchtklachten op. Maar terughoudendheid is soms op zijn plaats, zeker bij hoogbejaarde patiënten.
