Meer van Sjaak Nouwt

Een patiënt is onder behandeling bij een multidisciplinair expertisecentrum. De verpleegkundig specialist intensieve zorg bij somatische aandoeningen over wie het in deze tuchtzaak gaat, is er de coördinator. Bij dergelijke expertisecentra is coördinatie van de zorg ontzettend belangrijk. Voor je het weet werken de verschillende betrokken behandelaars langs elkaar heen of gaan ze er te makkelijk van uit dat de ander iets wel zal hebben gedaan. Zoals het meedelen van een uitslag van een onderzoek.

Een aios bedrijfsgeneeskunde ziet in oktober 2017 een servicemonteur van industriële keukens op zijn verzuimspreekuur. De monteur dient een tuchtklacht in tegen de aios, die wordt afgewezen. De werknemer stelt beroep in. De aios heeft in die zaak, die nog steeds loopt, een verweerschrift geschreven. Hierin leest de monteur dat de aios destijds een probleemanalyse heeft gemaakt.

In opdracht van een gemeente beoordeelt een arts de mate waarin een vrouw inzetbaar is voor de arbeidsmarkt. Daarvoor neemt hij de anamnese af en onderzoekt hij haar. Hij vraagt haar ook nog of hij een rapport daarover naar de gemeente mag sturen, waarop zij zegt: ‘Ik weet het niet uh.’

Tijdens een bevalling besluit een anios dat het nodig is om een episiotomie toe te passen en fundusexpressie te laten uitoefenen. Het kind wordt daarop geboren. De moeder klaagt later over die ingrepen: er zou geen medische noodzaak en geen informed consent zijn geweest voor de episiotomie en de anios zou niet goed gecommuniceerd hebben met de klaagster.

In deze rubriek hebben we ons al vaker afgevraagd in hoeverre artsen ervoor verantwoordelijk zijn dat patiënten dan wel collega’s hun advies opvolgen. Dat staat doorgaans niet in richtlijnen of protocollen beschreven. Daarom is het zo belangrijk dat er ervaren beroepsgenoten in tuchtcolleges zitten met verstand van zaken.

En weer gaat het in deze rubriek om de vraag: in hoeverre is een arts verantwoordelijk voor het opvolgen van zijn of haar advies? In deze uitspraak krijgt een cardioloog een waarschuwing, omdat hij de verantwoordelijkheid voor het vervolgen van een ecg-afwijking overliet aan de arts-assistent die het onderzoek had aangevraagd.

Al tien jaar buig ik me bij de KNMG over het gezondheidsrecht en het gebruik van ICT in de zorg. Iedereen – artsen, burgers en buitenlui – wordt door het onderwerp geraakt. Er is in die tien jaar tijd wel veel veranderd, maar soms lijkt het alsof we nog maar weinig zijn opgeschoten

De vrouw die onderstaande klacht indiende tegen een abortusarts, klinkt niet als een eenvoudige patiënte. Tijdens de curettage maakte ze trappende bewegingen, op de recovery was ze agressief en ze verliet tegen dringend advies van haar arts de kliniek.

Volgens de patiënt uit onderstaande tuchtzaak had de psycholoog die hem voor een intake sprak, zijn oude gegevens – van dezelfde instelling – niet mogen inzien. Daarvoor had hij uitdrukkelijk toestemming moeten geven.

Tegen een chirurg wordt een tuchtklacht ingediend, die het regionaal tuchtcollege afwijst. De patiënt gaat daartegen in beroep bij het Centraal Tuchtcollege. In de tussentijd verschijnt de patiënt wel op het spreekuur van de chirurg voor een controle, met een stapel papieren van de lopende tuchtzaak onder haar arm.

Het is moeilijk om inzicht te tonen in wat je verkeerd hebt gedaan, als je het daar niet mee eens bent. In sommige gevallen – zoals overduidelijk grensoverschrijdend gedrag – is het terecht als een tuchtcollege dit de aangeklaagde zorgverlener kwalijk neemt. Maar er zijn ook zaken waarbij de grens tussen goed en fout minder evident is.

‘Hoe ernstig en hoe waarschijnlijk moet een complicatie zijn om een arts te verplichten de patiënt erover in te lichten?’, vroeg Ben Crul, voormalig hoofdredacteur van Medisch Contact, zich naar aanleiding van een tuchtzaak in 2002 al af.

Een oudere man komt na een CVA terecht op de revalidatieafdeling van een verpleeghuis. Op de dag van opname ziet een specialist ouderengeneeskunde hem. Twee weken later ziet deze arts hem opnieuw vanwege vrijwel geen vooruitgang en een wisselend bewustzijn. In de tussentijd heeft een aios hem één keer kort gesproken.

Een kind uit de praktijk van een huisarts wordt onder toezicht gesteld, wegens verdenking van kindermishandeling. De huisarts zelf had eerder geen zorgen over het gezin. De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) vraagt de huisarts om informatie, en vermeldt daarbij (telefonisch) dat de moeder daar toestemming voor heeft gegeven, en dat de vader niet kon worden bereikt.

Had ik daar maar eerder aan gedacht, had ik maar geluisterd naar dat stemmetje dat zei: dit klopt niet. De meeste artsen zullen dit sentiment herkennen, nadat ze te lang vasthielden aan een diagnose die achteraf niet correct bleek. De arts uit deze tuchtzaak misschien ook.

De nieuwe Brusselse privacyregels belemmeren de zorgverlening, klaagde een huisarts dit najaar in de Volkskrant. Door de AVG (Algemene verordening gegevensbescherming) kon hij bijvoorbeeld niet langer in het ziekenhuis-epd gegevens over de nierfunctie van zijn patiënten inzien en moest hij opnieuw bloedonderzoeken laten doen.

Het lijkt erop dat de patiënt niet goed doordrongen was van de redenen waarom een operatie nodig was: niet alleen vanwege zijn pijnklachten, maar ook om de reële kans op schade bij afwachten.

Wie het leest, zal even met de ogen knipperen: het Centraal Tuchtcollege kan niet vaststellen of de aangeklaagde arts in deze zaak een fout heeft gemaakt tijdens een ooglidcorrectie, of dat er sprake was van een complicatie.

Het is nogal een stap, om als arts naar de inspectie te stappen om je beklag te doen over een collega. In onderstaande zaak zal niet geholpen hebben dat de anesthesioloog over wie een huisarts melding deed, zich laatdunkend had uitgelaten over terminale huisartsenzorg.

Patiënten kunnen er baat bij hebben om een gesprek met een arts op te nemen. Tegelijk kan een geluidsopname voor een arts ongemakkelijk voelen. De KNMG stelde een handreiking op voor artsen over omgaan met geluidsopnames door patiënten.

Appen is een snelle en makkelijke manier om informatie over patiënten te delen. Maar hoe zorg je ervoor dat dat correct gebeurt? Joost Bruggeman en Sjaak Nouwt zetten de regels op een rij.

Artsen voelen de maatschappelijke plicht om de politie te attenderen op het risico van aanslagen dat uitgaat van hun patiënten. Maar mag dat wel, gelet op hun beroepsgeheim?

Deze week geen tuchtzaak, maar een rapport van de Nationale ombudsman.

Veel artsen versturen via WhatsApp ook informatie, inclusief foto’s, over patiënten. Dat brengt privacyrisico’s mee, en daar is de Autoriteit Persoonsgegevens, maar ook de KNMG, niet blij mee. KNMG-beleidsadviseur Sjaak Nouwt draagt alternatieven aan.

Waant u zich eens een dokter in 2020. Nee, even niet die superspecialist, maar een ‘redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot’, zoals de juridische meetlat luidt.