Meer van Leo van Bergen

  • Uit zorg verdreven

    Enkele jaren geleden kreeg het NIOD de opdracht onderzoek te doen naar het reilen en zeilen van psychiatrische patiënten in de jaren 1940-1945.

  • Hans Keilson - Telkens een nieuw leven

    In 2010 verraste het tv-programma De Wereld Draait Door met een interview met de toen 101-jarige psychiater/schrijver Hans Keilson; de man die een invloedrijk proefschrift schreef over trauma bij kinderen die door onderduik 1940-1945 hadden overleefd.

  • In gezonde staat

    In een drietal hoofdstukken beschrijft Simon Schama in In gezonde staat de geschiedenis van de pokken, cholera en de pest. Geen vreemde chronologische volgorde, want de pestuitbraken die hij behandelt zijn niet de klassieke middeleeuwse, maar die in Brits-Indië rond 1900.

  • Een geschiedenis van de wereld in acht plagen

    In zijn fraaie boek Een geschiedenis van de wereld in acht plagen verklaart Jonathan Kennedy aan de hand van acht plagen wat de enorme rol is geweest van door virussen en bacteriën veroorzaakte epidemieën op ons doen en laten.

  • De vloeibare mens

    In een tiental hoofdstukken bespreekt Ruben Verwaal, curator medische collecties aan de Erasmus Universiteit, in Bloed, Zweet en Tranen de geschiedenis van diverse lichaamsvochten.

  • Waar de wind de aarde raakt

    Ilaria Tuti’s mooie roman Waar de wind de aarde raakt is een fictionele weer­gave van medische gebeurtenissen in het eerste anderhalve jaar van de Eerste Wereld­oorlog, zoals bijvoorbeeld ook Pat Barker deed in haar Regeneratie, over de Britse getraumatiseerden. Net als bij Barker is een deel van de personages verzonnen en een ander deel historisch.

  • Denkdwang

    In Denkdwang reconstrueert neuroloog Pim van Gool het leven van de Oekraïens-Joodse arts en wetenschapsfilosoof Ludwik Fleck die met zijn denken grote invloed uitoefende op het baan­brekende werk The Structure of Scientific Revolutions van Thomas Kuhn zonder daarvoor van Kuhn de eer te krijgen.

  • Theodoor

    In haar boek Theodoor behandelt ‘empowermentspecialist, bedrijfskundige en reisjournalist’ Jasmijn Derckx het leven van de familie Van Ravenswaaij aan de hand van vele honderden brieven die de leden ervan door de tijd heen hebben geschreven – gezegend zijn de historici die schrijven over de tijden van vóór de social media. Zij focust daarbij op het negende kind van stamvader Arie-Cornelis.

  • Het gezicht van de Eerste Wereldoorlog

    De Eerste Wereldoorlog was een artillerieoorlog, die leidde tot veel en vreselijke lichamelijke verwondingen, hoezeer shellshock en gifgas daarna ook het beeld van de strijd zijn gaan bepalen. Onder die lichamelijke verwondingen ook verwondingen aan het aangezicht, die naast persoonlijke ook een enorm sociaal-maatschappelijk effect hadden.

  • Het gezicht van de eerste wereldoorlog

    De Eerste Wereldoorlog was een artillerieoorlog, die leidde tot veel en vreselijke lichamelijke verwondingen, hoezeer shell­shock en gifgas daarna ook het beeld van de strijd zijn gaan bepalen. Onder die lichamelijke ver­­wondingen ook verwondingen aan het aangezicht, die naast persoonlijke ook een enorm sociaal-maatschappelijk effect hadden.

  • Morgenrood

    Willem van Toorn wendt in zijn boek Morgenrood de blik naar de Eerste Wereldoorlog. De hoofdpersoon van zijn verhaal gaat met zijn kersverse vriendin de stappen na van zijn overgrootvader, die op zoek ging naar zijn geliefde. Die was als Nederlandse verpleegster de gewonden in den vreemde gaan bijstaan. Andere hoofdpersonen zijn zijn opa en oma (twee oude – in beide betekenissen van het woord – socialisten) en zijn kunstminnende vader, die een soort geleerde, snobistisch-rechtse populist is.

  • Wij willen hier geen avonturiers

    Wij willen hier geen avonturiers behandelt het turbulente leven van Ernst August Kaerger en diens gezin. Kaerger was een typische arts van rond 1900; een dokter die medische progressiviteit koppelde aan politiek conservatisme.

  • Atoomdokters

    Atomic Doctors vertelt het verhaal van de grootvader van de schrijver, James L. Nolan jr., die als arts werkte in het Manhattan-­project te Los Alamos, waar de eerste ­atoombommen zijn gemaakt.

  • Gek, niet ziek?

    Het afgelopen jaar hebben de orthodoxe protes­tanten in ons land veel kritiek gekregen: het ­aantal coronabesmettingen onder hen is hoger dan ­gemiddeld en dat zou komen doordat ze maar bij elkaar blijven komen in hun kerken en zich van de antibesmettingsmaatregelen niets aantrekken.

  • A Constant State of Emergency

    Jan Peter Verhave heeft vele jaren gewerkt aan A Constant State of Emergency, een vuistdik boek over zijn collega-microbioloog Paul de Kruif (1890-1971), een Amerikaan met Nederlandse wortels.

  • Missievaders

    Met Missievaders. Een familiegeschiedenis van katholieke wereldverbeteraars heeft Mar Oomen een persoonlijke, zeer leesbare familiekroniek geschreven. Zij is de dochter en kleindochter van twee van de meest vooraanstaande figuren uit het katholieke, medische ontwikkelingsstreven, respectievelijk Dries en Janus Oomen.

  • Foute dokters en de tabaksindustrie van Sumatra

    De lijfstraffen die koelies ondergingen op de plantages van Sumatra (in Nederlands-Indië) is een belangrijk onderwerp – ofschoon minder maagdelijk beschreven dan de arts Nizaar Makdoembaks doet voorkomen in zijn Foute dokters en de tabaksindustrie van Sumatra.

  • De Wintersoldaat

    Oorlogsromans zijn er veel. Ook als we het alleen hebben over moderne romans: romans geschreven door mensen die ‘het niet zelf hebben meegemaakt’. Moderne romans over de Eerste Wereldoorlog zijn al een stuk zeldzamer, maar de keus is nog altijd ruim. Moderne romans echter die specifiek gaan over de medische kant van die oorlog zijn uiterst zeldzaam en alleen daarom al te koesteren.

  • Angst en geld bepaalden hoe leprapatiënt werd behandeld

    De manier waarop leprapatiënten in het verleden zijn behandeld zegt evenveel over de politiek-culturele omstandigheden, als over de stand van de medische wetenschap. Dat blijkt uit onderzoek naar de omgang met de ziekte in het voormalig Nederlands-Indië, dat medisch historici Leo van Bergen en Frank Huisman vorige week presenteerden tijdens een symposium in het Arnhemse Museum Bronbeek.

  • Kwesties van leven en dood.

    Toen in april van dit jaar het (niet zo beste) boek Hier om te Helpen. 150 jaar Nederlandse Rode Kruis uitkwam, was één van de meer cynische commentaren dat het beter ‘145 jaar Hier om te Helpen’ had kunnen heten.

  • Henry Dunant - Neri Sybesma-Knol

    Emeritus-hoogleraar Neri Sybesma-Knol behandelt niet alleen Henri Dunants leven, maar ook diens (vermeende) nalatenschap: het humanitair oorlogsrecht en uiteraard het Rode Kruis.

  • Medische neutraliteit

    Dokters van de Wereld, de Johannes Wier Stichting, Lampion, de Nederlandse Vereniging voor Medische Polemologie, Pharos en Wemos berichten over gezondheidszorg en mensenrechten.

  • Lijden aan het front

    De Eerste Wereldoorlog staat bekend onder vele namen en een van de vriendelijkste is ‘de literaire oorlog’.

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.