Meer van Jacqueline de Groot

In december organiseerde Verenso een werkconferentie over datagedreven werken in de langdurige zorg. De bijeenkomst werd bezocht door zorgprofessionals en beleidsadviseurs uit de gehele langdurige zorg.

Het kan u niet ontgaan zijn: het is verkiezingstijd. De media staan er bol van, debat volgt op debat.

Afgelopen week had ik de eerste bijeenkomst met mijn intervisiegroep na de zomer. Ik vind het altijd heel prettig om met collega’s samen te bespreken wat er zoal gebeurt in de praktijk; welke ontwikkelingen we zien en hoe we hier in het veranderende veld mee omgaan als professionals in verschillende zorginstellingen.

Op 1 juni jl. hielden we ons voorjaarscongres met als thema ‘Duurzame ouderengeneeskunde’. In de brede zin van het woord: van groene zorg tot duurzaam inzetbare dokters. Dat het thema tot de verbeelding spreekt, blijkt uit de grote opkomst van maar liefst ruim 650 leden.

De druk op de langdurige zorg neemt de komende jaren toe. In 2040 is het aantal 75-plussers gestegen naar 2,6 miljoen en het aantal mensen met dementie verdubbeld, terwijl de groep die deze zorg kan bieden steeds kleiner wordt. Dit zorgt voor grote uitdagingen wat betreft kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg. Daarom is een andere manier van werken nodig. Maar hoe pak je dit aan en wat is het vertrekpunt?

RAILZ, het samenwerkings­traject van Verenso en NVAVG, krijgt ineens een andere lading met het nieuws over de dassen onder het spoor die het treinverkeer ontregelen. Zitten wij op het goede spoor?

Het Capaciteitsorgaan heeft besloten dat het aantal opleidingsplaatsen voor het specialisme ouderen­geneeskunde moet worden opgehoogd van 260 naar 305. Samen met SOON heeft Verenso zich hier hard voor gemaakt. Niet alleen gezien de toenemende vergrijzing in de bevolking, maar ook vanwege de uitstroom van het aantal collega’s dat binnenkort met pensioen zal gaan.

‘Heeft u een idee wat een goede woon­omgeving zou zijn voor mijn moeder? Eigenlijk lukt het allemaal niet meer thuis.’ Deze vraag wordt regelmatig gesteld aan een specialist ouderengeneeskunde tijdens een huis­bezoek, bijvoorbeeld bij een geriatrisch assessment op verwijzing van de huisarts. Welke zorg iemand nodig zou hebben is vaak niet moeilijk te zeggen, maar wel waar dat dan zou kunnen.

‘’t Is weer voorbij die mooie zomer; de zomer die begon zowat in mei’, klinkt het uit de radio in de huiskamer van de psychogeriatrische afdeling. Het einde ook van een roerige zomer.

‘Kunnen we dit niet vaker doen, zo’n feestje?’, vroeg een aios me aan het eind van het feest tijdens ons tweedaagse jubileumcongres. Wat was het fijn dit gouden jubileum van Verenso live met elkaar te mogen vieren!

‘Met welke vragen kan ik bij jou terecht en wanneer bij de huisarts?’, vraagt de verpleegkundig specialist (VS) mij. Zij doet vanuit de huisartsenpraktijk de wekelijkse visite in één van de kleinschalige verpleeghuislocaties.

Een van de huisartsen met wie ik geregeld samenwerk, belt me. Of wij als specialisten ouderengeneeskunde een leeftijdsgrens hanteren. Ik antwoord dat het vooral gaat om de complexiteit van een casus en niet zozeer over leeftijd. Ze vertelt me dat ze me graag wil betrekken bij een vrij jonge man met ernstig COPD en angstklachten. De poli bezoeken lukt niet meer: er is alleen nog telefonisch contact met de longarts, verder zijn er geen andere zorgverleners betrokken. De echtgenote werkt nog en zijn dochter zorgt overdag voor hem.

‘Nou, daar gaan we hoor, we ontspringen de dans toch niet.’ Dit appje kreeg ik zondagmiddag van de bestuurder van de organisatie waar ik werk als specialist ouderengeneeskunde. Zondag­avond hebben we meteen een digitaal overleg met het coronacrisisteam. Gedurende anderhalf jaar doen we dat sowieso al wekelijks.

Ondanks de hoge vaccinatiegraad onder de bewoners van de zorginstellingen waren er deze zomer weer enkele uitbraken. Veel minder dan begin dit jaar, maar meteen is er weer alertheid en onrust, wat laat zien dat we nog onvoldoende hersteld zijn van alles wat er gebeurd is.

Een aantal jaren geleden zei een basisarts die ik begeleidde in het verpleeghuis deze woorden, nadat hij een tijdje bij ons gewerkt had. Hij was aangenaam verrast, omdat hij het werkveld ouderengeneeskunde totaal niet kende.

Nu de vaccinatieronden in de zorg­instellingen bijna achter de rug zijn, keert de rust daar wat terug. Voorzichtig worden er versoepelingen geïntroduceerd die de kwaliteit van leven ten goede komen. Er komt weer wat vaker bezoek, bewoners eten weer wat vaker samen en er vinden kleinschalige activiteiten plaats.

‘Hoe lang gaat het allemaal nog duren?’ In mijn zoveelste digitale teamoverleg klinkt vermoeidheid en soms ook wat moedeloosheid door. De bezetting is minimaal en de zorgmedewerkers komen nauwelijks aan ontspanning toe. Met dit in het achterhoofd is er één woord dat iedere keer oppopt: schaarste.

Aan het begin van de tweede coronagolf mag ik het voorzittersstokje overnemen van Nienke ­Nieuwenhuizen. De afgelopen zeven jaar heeft zij onze beroepsvereniging met passie geleid en op de kaart gezet.