Meer van Harry H.J. Wegdam

Ik onderschrijf het artikel van Ludi Koning over de uitspraken van Mara Simons.

In de afgelopen dertien jaar heb ik regelmatig hier en daar wat kunnen ventileren over de afwijkende situaties waarin je als Nederlandse chirurg terechtkomt als je besluit je veilige maatschapleven halverwege de rit te verruilen voor een langdurig verblijf in een Afrikaans land.

Je maakt wat verkeerde inschattingen tijdens een verblijf in Ghana. In de twaalf jaar die ik hier nu ben, zijn het er gelukkig wel steeds minder geworden. Je leert en je wordt beter. Ik heb bijvoorbeeld geleerd creatief geld beschikbaar te maken voor dure implantaten.

Als je het verhaal hoort van de krokodil en de schorpioen, dat enige jaren geleden in onze Tweede Kamer rondging, dan krijg je al een zeker vermoeden. Een krokodil en een schorpioen staan samen voor de Black Volta River in Ghana.

Mijn contract met de ontwikkelingsorganisatie Cordaid is na 12 jaar tot een einde gekomen omdat ik de pensioengerechtigde leeftijd heb bereikt. Dat betekent niet dat ik ook uit Ghana weg ben.

Vandaag beleef ik een geluksdag: dr. Breece Hillah, afkomstig uit Togo, is geslaagd voor zijn membership-examen chirurgie van het Ghana College of Physicians and Surgeons. Het lijkt niet zo bijzonder, maar voor mij betekent het veel.

Het is apart dat ik mijn chirurgische leven begon met het plaatsen van gebruikte implantaten en dat het er nu ook mee eindigt.

Zijn we in het westen niet wat jaloers op de wijze waarop iedereen hier van alles op het hoofd draagt en toch beide handen weet vrij te houden voor iets anders?

Wanneer word je hier in Ghana gezien als een goede dokter? Zeker als je altijd een rits medicijnen voorschrijft. Tenslotte wordt er voor een consult betaald en daar hoort, nodig of niet, medicatie bij.

De Ghanese cultuur lijkt veel goeds in zich te hebben: het zelf verzorgen van een ernstig zieke patiënt en goed omgaan met sterven en dood.

Het is een belevenis om in Ghana in het High Court de claim van een van je patiënten ten aanzien van de veroorzaker van een ongeval als getuigedeskundige toe te lichten.

Huishoudelijk artikelen die in Ghana in shops worden aangeboden, dragen voor ons vertrouwde namen van Phillips (wie let er in Ghana op de dubbele l?), Moulinex, Sharp et cetera. De ‘R’ van registered trademark prijkt er in een cirkeltje gewoon boven.

Als je in Ghana een e-mailadres hebt, verwacht iedereen in Nederland dat het ook werkt. Niets is echter minder waar.

Fractuurbehandeling in Ghana is van oorsprong in handen van bonesetters. Dit zijn meestal wat oudere mannen die met lokale hulpmiddelen een fractuur proberen te genezen.

In de tropen komt volvulus van het sigmoïd, een levensbedreigende afwijking, veel meer voor dan in westerse landen.

Als er als chirurg iets bijzonders op je pad komt, dan wil je dat delen en meedelen. Dat kan natuurlijk ook in Ghana, als je daar toevallig werkt. Het bijzondere hier is dat er zo weinig publicaties van eigen bodem zijn.

Sinds professor Smalhout in zijn jongere jaren De dood op tafel in Nederland tot een hot item maakte, is er veel gebeurd om dat fenomeen tot een minimum te beperken.

In een aantal anekdotes maakt chirurg Harry Wegdam duidelijk dat een lift in een land als Ghana eerder een obstakel dan een aanwinst is.

Er verandert iets in coassistentenland in Ghana. Coassistenten, hier house officers genoemd, konden tot voor kort slechts op twee plaatsen in Ghana worden opgeleid.

Werken op een operatiekamer in een ontwikkelingsland is een bijzondere ervaring door de afwijkende gevallen die je krijgt voorgeschoteld. Alles is wat groter, krommer, later of beroerder dan wat er op een Hollands OK-menu staat.

Mijn eerste confrontatie met suïcide in Ghana was toen ik T.E. Bowdich’s Mission from Cape Coast Castle to Ashantee uit 1817 las.

Vroeger was niet alles beter. Ik hoef maar te denken aan de zeventiger jaren toen een tyfusperforatie volgens de toen heersende opvattingen in de tropische chirurgie conservatief moest worden behandeld. Ik had daar destijds grote moeite mee.