Meer van H. Maassen

Er moet één beroepsvereniging van verzekeringsartsen en bedrijfsartsen komen. Dat vindt…

Relatief onschuldige klachten, zoals matig gehoorverlies, kunnen in de werksituatie soms voor grote problemen zorgen. In de nieuwe arbocuratieve polikliniek van het VUmc buigen multidisciplinaire teams zich over deze klachten. Met aandacht voor patiënt én werkplek.

Fotografe Karen Vlieger heeft een non-hodgkinlymfoom in haar borst en een lymfoom in haar rechteroog. Van de laatste fase van haar leven maakt ze een fotoreportage.

Emeritus hoogleraar Jan van Gijn legde in een boek zijn visie op geneeskunde vast. ‘Dokter zijn is meer dan een goed werkend lichaamsdeel vervangen’ vertelt hij. En: ‘als specialist moet je altijd de achtergrond van je patiënt reconstrueren.’

Wie goed kijkt, vindt bij de mens nog steeds sporen van onze dierlijke voorouders.Sommige dierlijke kenmerken worden zichtbaar als afwijking, andere heeft iedereen.

Over ongeveer anderhalf jaar zal DSM V het licht zien, de nieuwe classificatie van psychiatrische ziektebeelden. Oud-hoogleraar psychiatrie Allen Frances, die aan de wieg stond van DSM IV, heeft forse kritiek op het nieuwe handboek.

Hooguit 5 procent van alle alternatieve behandelingen heeft enige werkzaamheid. Dat zeggen Edzard Ernst en Simon Singh, fervente bestrijders van de kwakzalverij. Hun boek hierover is net in het Nederlands vertaald. Een interview met twee gedreven wetenschappers.

Dat mensen hun lot in eigen hand hebben, is volgens hersenonderzoeker Dick Swaab een hardnekkig misverstand. ‘Capaciteiten worden grotendeels bepaald door erfelijke eigenschappen en invloeden uit de omgeving tijdens de vroegste ontwikkeling.’

Hoogleraar Richard Grol sluit zijn loopbaan, die hij heeft gewijd aan kwaliteit en veiligheid van de zorg, af. In richtlijnen en zorgstandaarden gelooft hij niet. In zijn optiek is er een nieuwe type arts nodig.

Diepe hersenstimulatie werkt bij patiënten met bewegingsstoornissen. De media zijn enthousiast en meten successen bij patiënten met Gilles de la Tourette en obsessieve compulsieve stoornissen breed uit. Maar is die hype wel terecht?

Doorgaans zijn medisch ethici criticasters van nieuwe ontwikkelingen. Ze benadrukken de ongewenste kanten, de nadelen, de gevaren. Niet Inez de Beaufort, zij ziet vooral de voordelen en mogelijkheden. En afwijkend is ook dat ze de humor niet schuwt. Haar trademark, noemt ze het.

Sisyfusarbeid is het, de ontmaskering van de kwakzalverij. Maar kankeronderzoeker Piet Borst (1934) gaat er blijmoedig mee door. ‘Zolang de irrationaliteit zich maar absurd uitdost, is de bestrijding van deze kleurige folklore een vrolijke aangelegenheid.’

Dokters zijn niet alleen behandelaar, maar ook rolmodel voor patiënten. Dat zegt de Canadese hoogleraar public health Erica Frank. ‘Vooral vrouwelijke artsen zijn zeer gezond. Ze zouden kunnen fungeren al een soort standaard.’

Nog nooit waren er zo veel ondervoede mensen als nu. En hun aantal zal de komende decennia zelfs nog toenemen. Artsen zonder Grenzen initieert daarom de actie ‘Starved for Attention’.

Bij incontinentie is bekkenbodemfysiotherapie niet verzekerd; een dure, belastende chirurgische ingreep wel. De wereld op zijn kop, vindt CVZ-voorzitter Dik Hermans. Hij is voorstander van ‘gepast gebruik’ van zorg. Dus eerst kijken of het eenvoudig kan en dan pas een dure ingreep.

Max Hamburger overleefde zeven Duitse concentratiekampen. Na vijf jaar revalidatie werd hij uiteindelijk psychiater, gespecialiseerd in oorlogstrauma’s. Hij vertelt zijn verhaal in het boek Witte Jassen en Bruinhemden, dat door de redactie van Medisch Contact is gemaakt en op 3 mei verschijnt.

Voor enkelletsel bestaan meerdere richtlijnen, voor brandwonden niet één. De Regieraad Kwaliteit van Zorg spoort dergelijke onvolkomenheden op, vertelt voorzitter Pieter Vierhout. Hij wil ‘eenheid brengen in de lappendeken aan richtlijnen’.

In het boek Dokter is ziek vertellen artsen en verpleegkundigen hoe het is om ín het bed te liggen in plaats van ernaast te staan. Eén van hen wijst gynaecoloog John Dawson aan als de ideale arts. Zijn geheim? ‘Begin te luisteren. Dat is het belangrijkste.’

In zijn boek Ziekte in Nederland pleit Johan Mackenbach voor meer bemoeienis van artsen met de politiek, én voor meer politieke bemoeienis met gezondheid. ‘De overheid ziet het collectieve karakter van de gezondheidsrisico’s over het hoofd.’

Psychiater Jim van Os vindt schizofrenie een verkeerde naam. Het is geen welomschreven ziektebeeld, de prognose is niet altijd infaust en het is ook eigenlijk geen ‘klassieke’ hersenziekte.

Onlangs fulmineerde columnist Luc Bonneux in dit blad tegen het screenen op darmkanker. MC ging met zijn kritiek naar hoogleraar Jan Jansen die zitting had in de commissie van de Gezondheidsraad die het advies opstelde.

MC organiseerde een rondetafelgesprek over de handreiking. Hoofdinspecteur Wim Schellekens, KNMG-voorzitter Arie Kruseman en anesthesioloog André Wolff beoordelen de tekst op zijn merites.

De debuutroman van oud-arts Menno Lievers schetst een genadeloos beeld van een gemiddeld Nederlands ziekenhuis in de jaren tachtig. De getroebleerde arts die er zijn toevlucht zoekt, komt terecht in een nachtmerrie die veel weg heeft van de zaak Lucia de B.

Vorige week publiceerde Medisch Contact over conflicten tussen een deel van de psychiaters en de raad van bestuur van GGZ Delfland (MC 39/2009: 1617-9).

Zeg je migraine, dan zeg je Ferrari. De Leidse neuroloog kreeg voor zijn onderzoek naar deze aandoening de Spinozaprijs. Reden voor Medisch Contact om met hem te praten over de stand van zaken in het migraineonderzoek.