Het Maastricht UMC+ heeft terecht een neonatoloog ontslagen vanwege herhaaldelijk (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Dat concludeert de rechter. De vergoeding van bijna zeven ton die de arts eist, krijgt hij niet.
Drie coassistenten en een internist stonden vrijdag tegenover elkaar tijdens een zitting van het Regionaal Tuchtcollege in Amsterdam. De coassistenten verwijten de arts dat hij zich seksueel grensoverschrijdend heeft gedragen tijdens echo-onderwijs. Hij zou hen daarbij onnodig bij de schaamstreek hebben aangeraakt en video-opnames hebben gemaakt terwijl ze op elkaar oefenden met de echoapparatuur.
De app #Zouikwatzeggen van Amsterdam UMC waarmee grensoverschrijdend gedrag gemeld kan worden, is niet meer alleen voor geneeskundestudenten. Ook artsen, verpleegkundigen, onderzoekers en al het andere personeel kunnen deze nu gebruiken.
NU’91, de beroepsorganisatie voor zorgmedewerkers, gaat een landelijk meldpunt inrichten voor collega’s die grensoverschrijdend gedrag ervaren tijdens hun werk. Ze wil ook dat er in iedere zorgorganisatie een gedragscode verplicht wordt gesteld. Dat meldt NU’91 na de uitkomsten van een ledenpeiling, die medio april is gehouden.
Artsen staan in de top tien van beroepsgroepen die het vaakst last hebben van ongewenste seksuele aandacht. In 2021 ervoer 12,8 procent van de artsen ongewenste seksuele aandacht; zij staan daarmee op de negende plek. Dit percentage ligt twee tot drie keer hoger onder verpleegkundigen en verzorgenden.
Coassistenten hebben relatief vaak te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Hoewel er binnen de umc’s en faculteiten veel meer aandacht voor is dan voorheen, doen de studenten nog zelden melding.
Er is de afgelopen weken veel gezegd en weinig gezwegen over de misstanden bij The Voice. Werd de enorme ophef veroorzaakt door daadwerkelijke feiten, de opluchting dat er eindelijk ander nieuws dan corona was, of speelt er onderliggend ook iets anders?
Machtsverschillen in professionele en tegelijkertijd romantische relaties zijn de laatste jaren meer onder vuur komen te liggen. Eerder – en ook recentelijk door de MeToobeweging – zijn dergelijke relaties aan het licht gekomen in onder meer de wetenschap, sport, kunsten en de kerk. Ook in Medisch Contact is gepubliceerd over grensoverschrijdingen in de zorg en tijdens de geneeskundeopleiding. Cijfers over grensoverschrijdend gedrag van hulpverlener naar patiënten ontbreken echter.
Hoewel het code zwart is in de omliggende ziekenhuizen, komt de docent binnen de anderhalve meter. Hij geeft eens een beuk tegen een bovenarm of een schouderklopje. Hij ziet de aanrakingen als het tonen van zijn enthousiasme.
Weerbaarheidstrainingen die voorbereiden op grensoverschrijdende situaties moeten niet alleen verplicht worden voor geneeskundestudenten en coassistenten, maar ook voor opleiders, afdelingshoofden en ander zorgpersoneel. Daarvoor pleit belangenbehartiger De Geneeskundestudent die constateert dat met name medisch specialisten verantwoordelijk zijn voor ongewenst gedrag jegens coassistenten.
Onderzoeken en toezichtstrajecten na (seksueel) grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners duren lang en soms té lang en dat is niet altijd in het belang van betrokkenen, erkent de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).
‘Academisch pesten’ leidt tot stress bij de slachtoffers maar slechts een minderheid dient een formele klacht in. Dat schrijven Tauben Averbuch en collega’s op basis van een systematische review die onlangs in BMJ Open verscheen.
Amsterdam UMC, locatie VUmc is begonnen met een campagne gericht op het bespreekbaar maken van grensoverschrijdend gedrag. Met onder meer een website en een lesprogramma wil de faculteit dit gedrag aanpakken.
Wantrouwen over wát er met de informatie wordt gedaan, is één van de redenen waarom geneeskundestudenten die slachtoffer worden van seksueel grensoverschrijdend gedrag dit extreem weinig melden bij de vertrouwenspersoon van de faculteit. Zonder meldingen zijn seksueel grensoverschrijdende situaties echter moeilijk gericht aan te pakken.
Eén op de drie respondenten van de #MeToo-enquête die Medisch Contact onlangs hield heeft te maken gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag. In één op de vijf gevallen was het een (familielid van) een patiënt, die de grenzen van de zorgverlener niet respecteerde. Worden artsen hier wel voldoende op voorbereid?
Al twee keer deed het Studentenplatform, nu De Geneeskundestudent, onderzoek naar seksuele intimidatie tijdens de opleiding of coschappen. In 2013 bleek dat de situatie nauwelijks anders was dan in 2006. Helaas blijkt uit de enquête die Medisch Contact en Arts in Spe onlangs hielden – mede naar aanleiding van #MeToo – dat de situatie opnieuw niet duidelijk verbeterd is.
De inspectie moet een veilig werkklimaat gaan bewaken waarin werknemers in de zorgsector veilig melding kunnen doen van seksueel grensoverschrijdende situaties.
In oktober 2017 ging #MeToo viral. Allerlei Hollywoodsterren bleken slachtoffer van grensoverschrijdend seksueel gedrag. Al snel werd duidelijk dat ook veel anderen – vooral vrouwen – hiermee te maken hebben. Medisch Contact en Arts in Spe peilden hoe het zit onder artsen en geneeskundestudenten.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is niet voorbehouden aan Hollywoodsterren en andere beroemde mensen. Ook op de dagelijkse werkvloer komt dergelijk gedrag voor. Medisch Contact peilde hoe vaak artsen hiermee te maken hebben.
Vandaag ga ik iets gewaagds doen. Wellicht dat ik me eraan ga branden, maar het moet me van het hart. Ik las dat 30 procent van de vrouwelijke arts-onderzoekers in de Verenigde Staten zegt weleens seksueel geïntimideerd te zijn geweest door collega’s.
30 procent van de vrouwelijke artsen in de Verenigde Staten is slachtoffer van seksuele intimidatie door collega’s, stelt radiotherapeut-oncoloog en ethicus Reshma Jagsi vast. ‘In ziekenhuizen en andere zorginstellingen is het niet anders dan op andere werkplekken.’
Larry Nassar, arts van de Amerikaanse turnbond, is veroordeeld tot 40 tot 175 jaar gevangenisstraf vanwege het seksueel misbruik van vaak nog minderjarige turnsters. Eerder kreeg hij al 60 jaar gevangenisstraf opgelegd vanwege het bezit van kinderporno.
Het #metoo-verhaal breidt zich uit naar onder andere politiek en de eerste chef-koks. Culturen vol nog mannelijke dominantie, waarin hiërarchie gewoon geacht wordt, waarin elkaar de hand boven het hoofd wordt gehouden.
Ik luister naar een podcast van de New York Times over de impact van #metoo in de Amerikaanse politiek. Ik heb natuurlijk al veel eerder bij het onderwerp stilgestaan, in mijn geheugen gegraven in hoeverre ik in het verleden soms ook verkeerd bezig ben geweest.
Pogingen van faculteiten om seksuele intimidatie van coassistenten tegen te gaan, hebben nog nauwelijks effect gehad. Dat concludeert het KNMG Studentenplatform na een enquête. Ruim 18 procent van de huidige co’s krijgt ermee te maken.
