Meer over geneesmiddelentekort

Het vernietigen van ongebruikte medicatie is veel artsen en apothekers een doorn in het oog. Maar initiatieven om deze medicijnen een ander doel te geven stuiten op strenge regelgeving.

Minister Ernst Kuipers van VWS staat ervoor open ongebruikte medicatie te laten retourneren en aan andere patiënten te verstrekken. Hij wil daarvoor ruimte zoeken in de Europese regelgeving – die heruitgifte niet toestaat – maar wijst erop dat het een langdurig, potentieel moeizaam proces zal zijn, waar Nederland niet zelf de regie over heeft.

Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) verhoogt de maximale prijs van medicijnen waar relatief weinig aan wordt verdiend met 15 procent. Dit moet leveranciers aanmoedigen om deze geneesmiddelen beschikbaar te houden voor Nederlandse patiënten.

Het recente faillissement van de grootste Nederlandse producent van generieke medicijnen (InnoGenerics) – die nu toch een doorstart maakt – heeft het geneesmiddelentekort weer op de kaart gezet. Dat steeg in 2022 naar een record. Medisch Contact neemt drie vaak genoemde oplossingen onder de loep met een apotheker en een gezondheidseconoom.

Geneesmiddelentekorten en betaalbaarheid van geneesmiddelen vormen een grote zorg voor artsen en apothekers, zowel in Nederland als daarbuiten. De Europese artsenfederatie CPME dringt er daarom bij de Europese Commissie op aan om, in het belang van patiënten, bij de herziening van de algemene farmaceutische wetgeving van de Europese Unie het evenwicht in de farmaceutische sector te herstellen.

Minister Kuipers wil de maximumprijzen voor medicijnen die een relatief lage omzet hebben ophogen. Het gaat om medicijnen aan ‘de onderkant van de geneesmiddelenmarkt’, met een relatief lage omzet in Nederland. Deze vormen een mogelijk kwetsbaar deel van de geneesmiddelenmarkt als het gaat om beschikbaarheidsproblemen.

Bij honderden reumapatiënten hebben artsen en apothekers kunnen voorkomen dat zij van medicatie moesten switchen toen een reumamiddel ook werd ingezet bij covidbehandelingen. Het was de derde keer dat een speciale commissie van artsen en apothekers problemen door geneesmiddeltekorten in coronatijd kon voorkomen.

Het geneesmiddelentekort is in 2020 ongeveer gelijk gebleven met 2019, toen het ongekend groot was. De coronapandemie lijkt het tekort over het algemeen niet te hebben versterkt. Wel had corona impact op de beschikbaarheid van een aantal geneesmiddelen.

Tijdens de eerste coronapiek hebben ziekenhuisapothekers bewerkstelligd dat essentiële geneesmiddelen voor de intensive care beschikbaar bleven. Onder meer door ziekenhuizen op te roepen propofolsparend te werken. Driekwart van de zieken­huizen gaf daaraan gehoor.

Om tekorten aan geneesmiddelen tegen te gaan, worden vanaf volgend jaar extra voorraden van medicijnen opgebouwd. Minister Bruins (Medische Zorg) maakte dit maandag bekend. Hij verwacht dat daarmee 85 procent van de ‘tijdelijke’ tekorten wordt opgevangen.

Het aantal meldingen van geneesmiddelentekorten zal dit jaar nog verdubbelen ten opzichte van vorig jaar. Dat verwacht minister Bruno Bruins voor Medische Zorg.

Het aantal geneesmiddelentekorten is het afgelopen jaar opnieuw toegenomen, meldt apothekersorganisatie KNMP. In 2018 gold voor 769 geneesmiddelen dat zij gedurende veertien dagen of langer landelijk niet verkrijgbaar waren.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd gaat het aanbieden van de anticonceptiepil op Marktplaats aankaarten bij deze vraag-en-aanbodsite. Dat bevestigt een woordvoerster na een bericht van RTL Nieuws, dat eerder meldde dat er pillen op Marktplaats waren aangeboden.

De Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde Nederland (VVGN) heeft een brandbrief aan VWS-minister Bruno Bruins en VWS-staatssecretaris Paul Blokhuis geschreven over tekorten aan verschillende medicijnen die binnen de verslavingsgeneeskunde worden gebruikt. De VVGN wil dat de bewindslieden afspraken over leveringszekerheid maken met farmaceuten.

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) maakt zich zorgen over een toenemend tekort aan met name smalspectrumantibiotica. Patiënten krijgen daardoor vaker een breedspectrumantibioticum dat werkt tegen meerdere soorten bacteriën. Dit vergroot echter het risico op resistentie.

Het aantal geneesmiddelen dat tijdelijk niet leverbaar was, is in 2016 opgelopen tot 710.

Een vorige week in het leven geroepen meldpunt moet een belangrijke rol spelen in het oplossen van tijdelijke en blijvende geneesmiddelentekorten. De leveringsproblemen nemen toe.