Wist je dat de zorgsector verantwoordelijk is voor 7 procent van de jaarlijkse Nederlandse CO2-uitstoot? Tijdens de Groene Week van 8 t/m 14 mei onderzoeken we wat we gezamenlijk én individueel kunnen doen aan verduurzaming van de zorg.
De productie van medicijnen is vervuilend. Het ene medicijn aanmerkelijk meer dan het andere. Als we beter zicht krijgen op welke medicijnen het meest milieubelastend zijn, kunnen we bewuste keuzes maken.
Wilt u aan de slag met het verduurzamen van uw huisartsenpraktijk of uw praktijkvoering? U kunt op verschillende onderdelen een verschil maken. Kijk bijvoorbeeld of u de inrichting van uw huisartsenpraktijk kunt verduurzamen.
Het vernietigen van ongebruikte medicatie is veel artsen en apothekers een doorn in het oog. Maar initiatieven om deze medicijnen een ander doel te geven stuiten op strenge regelgeving.
Passende zorg is een van de manieren om de transformatie naar duurzame zorg gestalte te geven. Door een inschatting te maken van de CO2-uitstoot van een gemiddeld policonsult, een gemiddelde ligdag en een gemiddelde operatie, worden de mogelijkheden om CO2 te besparen concreet.
Minister Ernst Kuipers van VWS staat ervoor open ongebruikte medicatie te laten retourneren en aan andere patiënten te verstrekken. Hij wil daarvoor ruimte zoeken in de Europese regelgeving – die heruitgifte niet toestaat – maar wijst erop dat het een langdurig, potentieel moeizaam proces zal zijn, waar Nederland niet zelf de regie over heeft.
Er zijn allerlei zinvolle initiatieven genomen om de zorg te vergroenen, maar we doen pas echt iets aan de CO2-voetafdruk als we gedragsverandering teweegbrengen. Daarvoor is het nodig om duurzaamheid in het geneeskundeonderwijs te verankeren.
Het recente faillissement van de grootste Nederlandse producent van generieke medicijnen (InnoGenerics) – die nu toch een doorstart maakt – heeft het geneesmiddelentekort weer op de kaart gezet. Dat steeg in 2022 naar een record. Medisch Contact neemt drie vaak genoemde oplossingen onder de loep met een apotheker en een gezondheidseconoom.
Uit efficiencyoverwegingen zijn ziekenhuizen overgeschakeld naar eenmalig gebruik van materialen. Daarvoor was hergebruik veel gangbaarder. Van dat verleden moeten we leren.
De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) heeft een subsidie van VWS gekregen om binnen tweeënhalf jaar de uitstoot van anesthesiegassen terug te dringen. De anesthesiologenvereniging wil een beroepsnorm ontwikkelen voor het duurzamer toepassen van anesthetica.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) roept partijen in de gezondheidszorg en jeugdhulp ‘actief op’ om aan te kloppen als zij drempels ervaren die duurzaamheid in de weg staan. Hiervoor opent de toezichthouder een speciaal contactpunt.
De Lancet Countdown on Health and Climate Change maakt deze week voor het zevende achtereenvolgende jaar de balans op en die stemt opnieuw niet vrolijk: het komt met stijgende cijfers over voedselonzekerheid, besmettelijke en hittegerelateerde ziekten en sterfgevallen door blootstelling aan luchtvervuiling. Dit zevende rapport is het werk van 99 experts verbonden aan 51 instellingen, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO), en werd geleid door University College London.
Een op de drie Nederlandse apotheken is inmiddels verbonden aan de digitale deelmarktplaats voor overgebleven medicijnen genaamd PharmaSwap. Het uitwisselen van medicijnen is als proef door de inspectie toegestaan. Apothekers besparen op deze manier genees- en transportmiddelen en geld.
Een groep van huisartsen vindt dat de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) zich te weinig inspant voor een duurzamere huisartsenzorg. Ook vinden ze het teleurstellend dat de LHV niet van plan lijkt de Green Deal Zorg 3.0 te tekenen.
Zo’n 175 zorgorganisaties doen komende woensdag om 20.00 uur tegelijkertijd het licht uit. De actie is bedacht door het Milieuplatform Zorgsector, dat aandacht wil vragen voor de noodzaak van verduurzaming in de gezondheidszorg.
Minister Kuipers van VWS heeft zich uitgesproken over het feit dat dat de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) het Integraal Zorgakkoord (IZA) niet getekend heeft, hoewel aan ‘alles wat de huisartsen wilden, zoals meer tijd voor de patiënt en een hoger tarief voor de ANW-diensten, tegemoet is gekomen.’ Hij deed uit de doeken dat het ‘nee, tenzij’-standpunt van de LHV tot commotie leidde bij de andere partijen die aan de onderhandelingstafel zaten.
De overheid laat verduurzaming van de zorg nog grotendeels over aan de markt. Dat moet anders, vindt de Gezondheidsraad, bijvoorbeeld door wettelijke maatregelen en aangepaste richtlijnen. Snel handelen is nodig, want ‘het is vijf over twaalf’.
Het Spaarne Gasthuis start voor coassistenten van de VU en UvA met een keuzecoschap duurzaamheid waarin zij leren hun (medische) vaardigheden in te zetten voor een duurzame zorgsector en een gezonde leefwereld.
In het Integraal Zorgakkoord moeten bindende afspraken worden opgenomen over verduurzaming van de zorg. Dat stelt arts en voorzitter Evelyn Brakema van de Groene Zorg Alliantie. Ze denkt aan afspraken over afvalvermindering, de beperking van vervuiling door medicijnresten en investeringen om het energieverbruik in de zorg te verminderen.
‘Er moet iets worden gedaan aan de regelgeving waardoor overgebleven medicijnen die nog kunnen worden gebruikt niet langer worden vernietigd.’ Dat stelt voormalig huisarts Walter Schrader, die onder meer betrokken is bij Stichting Artsenhulp voor Oekraïne, een organisatie die zich bezighoudt met het inzamelen en verzenden van medicatie voor oorlogsslachtoffers in Oekraïne. Binnen twee dagen werd een petitie die hij opstelde al meer dan tweeduizend keer ondertekend.
‘Tijdens de covidpiek stonden alle zakken met afval van de intensive care op de gang. Je liep ertegenaan en je kon er eigenlijk niet meer omheen. Dat deed wel pijn. Dat heeft voor mij de noodzaak om groener en duurzamer te werken in de zorg nog groter gemaakt.'
‘Nergens vind je zoveel loyale en dociele mensen met hart voor hun werk als in de zorg.’ Aan het woord is hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid Jan Rotmans in zijn boek Omarm de chaos.
Hoe kun je van afval uit de ok een nieuw medisch product maken? De Delftse onderzoekers Bart van Straten en Tim Horeman hebben samen met het Maasstad Ziekenhuis een instrumentenopener ontwikkeld, die gemaakt is van polypropyleen inpakpapier.
Bedrijfsarts Jorien Bonnema pleit ervoor dat zorgprofessionals zich snel veel meer gaan bezighouden met planetary health en duurzaamheid in relatie tot gezondheidszorg en beroepsziekten. Hoe gaan we met de aarde om binnen ons vak?
Nog maar weinig universitaire opleidingen in de gezondheidszorg besteden ‘duidelijk aandacht’ aan duurzaamheid, hoewel de ‘intentie’ goed is, zo blijkt uit een inventarisatie door LUMC-onderzoekers.
